Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
29Nowotworygłowyiszyi
Leczeniechirurgicznenowotworówkrtaniowejczęścigardła
Epidemiologia
WPolscew2015r.zarejestrowano503(71K+432M)
zachorowanianazłośliwenowotworykrtaniowejczęści
gardła(C12+C13)i336(44K+292M)zgonywtejloka-
lizacjinarządowej.Wtejgrupienowotworówzachorowa-
niasą6-krotnieczęstszeumężczyzn,przyczymjedynie
wlokalizacjizapierściennejdysproporcjetezmniejszająsię
istosunekwynosiK:M=1:4.Największyodsetekzacho-
rowańnarakakrtaniowejczęścigardłanotujesięwprze-
dzialewieku55–65lat.Wśródzachorowańnanowotwory
złośliwegłowyiszyinowotworykrtaniowejczęścigardła
stanowiłyjedynie7%,alenieodzwierciedlatowpełniskali
problemu,ponieważzuwaginawysokistopieńzaawan-
sowania,wjakimdiagnozowanisąchorzytejgrupy,usta-
lenie
rzeczywistego
punktu
wyjścia
i
prawidłowe
zaszeregowaniedosystemuICD-10(krtań,krtaniowa
częśćgardłaczyszyjnaczęśćprzełyku)możebyćnieprecy-
zyjne.WPolsceponad99%złośliwychguzówwtejgrupie
stanowirakpłaskonabłonkowy(SCC),zatemrozważania
epidemiologicznedotycząpraktycznietejformynowo-
tworu.Rakkrtaniowejczęścigardła(rakgardładolnego)
obciążonyjestnajgorszymrokowaniemogólnymwśród
lokalizacjinarządowychgłowyiszyi.Wynikatozeskry-
tego,niecharakterystycznegoprzebieguwewczesnych
stadiachzaawansowania,zczęstejformypodśluzówko-
wegomiejscowegoszerzeniasięnowotworu(wedługBar-
nesaiJohnsonaśrednimarginespodśluzówkowego
naciekuwstosunkudoobrazuklinicznegoto5–10mm),
wysokiejczęstościprzerzutówdoregionalnychwęzłów
chłonnych,częstszejniżwinnychrakachgłowyiszyiten-
dencjidowystępowaniaprzerzutówodległych(20–40%
chorychmabądźbędziemiałoprzerzutyodległe)iwystę-
powaniasynchronicznie(około5%)czymetachronicznie
(około15%)drugichogniskraka.Występowaniedrugiego
pierwotnego
ogniska
dotyczy
najczęściej
lokalizacji
wobrębiegłowyiszyi,przełykuipłuca.WPolsceklinicyści
odkilkujużdekadobserwująstałątendencjęwzrostu
zachorowańnarakakrtaniowejczęścigardła,copotwier-
dzająrównieżdaneKrajowegoRejestruNowotworów.
Wlatach2005–2015,przyogólnymwzrościezachorowań
nanowotworyzłośliweo26,7%,zachorowanianaraka
krtaniowejczęścigardławzrosłyo76,5%.
Etiologiaiczynnikiryzyka;histopatologia
Ogólnyproflsocjoekonomicznychorychiczynnikietiolo-
gicznesprzyjającerozwojowirakakrtaniowejczęścigardła
nieróżniąsięodtych,którewpływająnarozwójraka
krtani(patrz„Chirurgianowotworówkrtani”).Jedynym
wyróżniającymelementemjestwystępowanierakawoko-
licyzapierściennejukobiet,uwarunkowanezespołem
Plummera–Vinsona(niedokrwistośćzniedoborużelaza,
achlorhydria).WPolscezespółtenwystępujenatyle
rzadko,żeniewpływatoznacząconaproporcjęzachoro-
wańnarakakrtaniowejczęścigardła,takjakmatomiej-
scenp.wWielkiejBrytaniiczykrajachskandynawskich.
Podobnieuogólnionatwardzinaukładowa(sklerodermia)
predysponujedowystąpieniarakawtymumiejscowieniu.
Czynnikiemryzykajestrównieżprzebytawprzeszłości
radioterapiaczyleczenietarczycypreparatamiradioaktyw-
negojodu.Wpolskichrealiachwiększośćchorychzrakiem
gardładolnegotoosobyuzależnionebądźnadużywające
alkoholu,zproblemamizdrowotnymiisocjalnymiztym
związanymi.Rzutujetowznacznymstopniunietylkona
procesterapii,aletakżeadaptacjędoubytkówpoprze-
prowadzonymleczeniu.
Zklinicznegopunktuwidzeniarozpatrujemywgrupie
złośliwychnowotworówkrtaniowejczęścigardłajedynie
rakapłaskonabłonkowego,przyczymwiększośćtoraki
wstopniuzróżnicowaniaG2iG3.Kazuistyczniewystępu-
jąceguzyzłośliwetorakwrzecionowatokomórkowy(spin-
dlecellcarcinoma),gruczolakorak(adenocarcinoma),rak
limfatycznonabłonkowy
(lymphoepithelial
carcinoma),
podobnydonajczęstszejformyrakawnosogardle,czy
złośliwenowotworypochodzącezdrobnychgruczołów
ślinowych.Rzadkiewtejlokalizacjiguzyniezłośliweto
tłuszczakibądźwłókniaki.
Obrazkliniczny;diagnostyka;
diagnostykaróżnicowa
Wczesneobjawyklinicznerakarozwijającegosięwkrta-
niowejczęścigardłasąmałocharakterystyczne–dysfa-
giaibólwgardleprzypołykaniu,częstopromieniujący
doucha.Nierzadkosądługoleczonejakostanzapalny
gardła.Chrypka,guznaszyi–przerzutdoregionalnych
węzłówchłonnych,postępującautratawagi,krwawienie
zgardła,cuchnącyzapachprzyoddechu(fetorexore),
zachłystywaniesięczywreszciedusznośćsąjużobja-
wamiznacznegozaawansowaniachoroby,alezreguły
dopieronatymetapierozpoczynasiępostępowanie
diagnostyczne.
Wpolskimmaterialenajczęstszymumiejscowieniem
rakakrtaniowejczęścigardłajestzachyłekgruszkowaty
(73%).Dwapozostałeumiejscowieniatotylnaściana
gardła(14,7%)iokolicazapierścienna(12,3%);propor-
cjetenieróżniąsięwieleoddanychamerykańskich.
486
