Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
HISTOLOGIA
transportowane
na
zewnątrz
komórki
gładkiejwkomórkachmięśniowychwywo-
3Na+,adownętrzakomórki2K+.Wcią-
łujeskurcz(patrztakżes.289).
gusekundytakacząsteczkahydrolizuje100
cząsteczekATP
.CząsteczkaATP-azydziała
zatemjakpompa,którawypompowujena
zewnątrzkomórkiNa+,gdzieichstęże-
Aspektlekarski
niejestduże,iwpompowujedownętrza
Białkaróżnychpompjonowychwymagają
komórkiK+,gdzieichstężeniejestduże.
dlaprawidłowegoichumieszczeniawbłonie
Pompasodowo-potasowawbłoniekomó-
obecnościinnegobiałka–ankirynyB.
reknabłonkowychjelita,nerki,gruczołów
ślinowychipotowych,splotunaczynio-
BrakankirynyBlubjejmutacjeprowadzą
donieprawidłowościwbudowiepompjo-
wegoczyciałarzęskowegowiążesięzme-
chanizmemwchłaniania,produkcjimoczu,
nowych,comożespowodowaćpoważne
śliny
,potu,płynumózgowo-rdzeniowego
zaburzeniaprzepływujonówiwkonsekwen-
czypłynugałkiocznej(pompowanejony
cjizaburzeniaprzewodnictwaelektrycznego
pociągajązasobąwodę).Wkomórkach
komórek.Jeślitakiezaburzeniawystępują
nerwowychjestpodstawąpowstawaniagra-
wkomórkachmięśniasercowego,prowadzić
dientustężeńjonówprzezbłonęirozcho-
tomożedociężkiejniemiarowościserca–
arytmiikończącejsięczęstonagłąśmiercią.
dzeniasięimpulsównerwowych.
Pompasodowo-potasowakontroluje
takżeobjętośćkomórki.Zjonizowaneczą-
steczkiiK+wnętrzakomórkiwywierają
ciśnienieosmotycznenabłonę,którejest
Pompycząsteczkowe
równoważoneprzezciśnienieosmotyczne
iopornośćwielolekowa
Na+iCl–odzewnątrz.Jednakteostatnie
dążądownętrzakomórki,tj.kuichma-
Pompycząsteczkowesąbłonowymikom-
łemustężeniu.Zanimipodążawoda,po-
pleksamibiałkowyminazywanymitakże
wodująchipotonięipęcznieniekomórek.
transporterami,którepompująpozako-
Zapobiegatemusprawniedziałającapom-
mórkęcząsteczki(aniekiedytakżejony
pasodowo-potasowa,którawypompowuje
nieorganiczne).Takiepompycząsteczko-
Na+pozakomórkę.
wewystępująwkomórkachorganizmów
Wpodobnysposóbsątransportowane
znajdującychsięnaróżnychszczeblach
przezbłonęCa2+przeciwkogradientowi
rozwojuewolucyjnego–odbakterii,grzy-
stężeń.WcytosolustężenieCa2+wynosi
bówiinnychdoczłowieka.Rolapompczą-
zaledwie10–7M,natomiastwistociemię-
steczkowychpoleganaaktywnympompo-
dzykomórkowejiwzbiornikachsiatecz-
waniuzkomórekbardzowielucząsteczek,
kiśródplazmatycznejgładkiej–10–3M.
aleprzedewszystkimtoksyn,tj.trujących
CzynnytransportCa2+odbywasięprzez
związkówprodukowanychprzezrośliny
,
błonęzcytosolunazewnątrzkomórkioraz
niektórezwierzętaidrobnoustrojechoro-
zcytosoludozbiornikówsiateczkiśródpla-
botwórcze.Pompowanesątakżezwiązki
zmatycznejgładkiej(patrztakżes.45).Bie-
wytwarzanesztucznieprzezludzi.Wiele
rzewnimudziałtransbłonowaATP-aza
leków,wliczającwtotakżeksenobiotyki
Ca2+(pompawapniowa),któradziała
(związkiniewystępującenormalniewor-
podobniejakATP-azatransportującaNa+/
ganizmieiniemetabolizowane),jesttoksy-
/K+.Ca2+sąinformatoramiIIrzędu,po-
nami.
trzebnymidowłączaniasięróżnychfunkcji
Jednązestrategiikomórek,którazapo-
komórki,np.ichuwolnieniedocytosolu
biegaszkodliwemudziałaniutoksyn,jest
zezbiornikówsiateczkiśródplazmatycznej
ichusuwaniepozakomórkiprzeztrans-
