Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KOMÓRKA
35
pączkująbowiempustepęcherzykizawiera-
wanychprzezkaweosomy
,którebiorątak-
jącewswojejbłoniereceptorypochodzące
żeudziałwinternalizacjireceptorówpo-
zbłonykomórkowej.Pęcherzykitesąkiero-
wierzchniowych.
wanekubłoniekomórkowej,zktórąfuzu-
ją,dostarczającreceptorynapowierzchnię
Endosomypóźne,czyliciałka
komórki.Pęcherzykikierowanesąrównież
wielopęcherzykowe
dozbiornikówaparatuGolgiego,zktórymi
fuzują,dostarczającreceptorydotejorga-
Błonaendosomówwczesnychmożepącz-
nelli.Wreszciebiałkamonoubikwitynowa-
kowaćdoichwnętrza,wytwarzającpęche-
nebłonyendosomówwczesnychprzecho-
rzykiwewnątrzendosomu.Takiepęche-
dządoendosomówpóźnychilizosomów,
rzykiotoczonewspólnąbłonąnazywane
abiałkapoliubikwitynowanedoproteaso-
sąendosomamipóźnymi(zendocyto-
mów(patrzs.36,32),gdziesąniszczone.
wanymateriałpojawiasięwnichpóźniej
Endosomywczesnemogąpowstawać
niżwendosomachwczesnych).Endosomy
adhocdladoraźnychcelów.Powstająza-
późnenazywanesątakżeciałkamiwielo-
temwcytoplazmie,poduszkodzeniami
pęcherzykowymi(rycina3.6),ponieważ
błon,dostarczającichfragmentówdla
wichwnętrzuznajdujesięwielepęche-
reperacji(patrzs.19).Wczasiemitozy
rzyków.IchwnętrzemapH~5,awich
(patrzs.108)szczególniecennereceptory
błonachznajdująsięhydrolazykwaśne
transbłonowe(np.receptorydlacytokiny–
przytransportowanetuzaparatuGolgie-
TGFB)sąinternalizowane(endocytowane
go.Zaichpomocąendosomypóźnemogą
wrazzbłoną)iwchodząwskładendosomu
rozkładaćwielerodzajówbiałekilipidów.
wczesnego.Wanafaziemitozyendosom
Jeśliniemająhydrolazrozkładającychja-
takiukładasięwśrodkowejczęściwrze-
kieśzwiązki,fuzujązlizosomami,które
cionapodziałowego,awcytokinezierazem
imdostarczająenzymyrozkładająceta-
zcytoplazmądzielisięnadwierówneczę-
kiezwiązki.Endosomypóźnemogąprzez
ści,dziękiczemudokomórekpotomnych
pączkowaniedawaćpoczątekpęcherzykom
przechodząrówneliczbyreceptorów.Rów-
wypełnionymenzymamihydrolitycznymi,
nieżwczęściachpresynaptycznychsynaps
czylilizosomom(rycina3.6).Wbłonach
chemicznych(patrzrycina14.5)znajdują
endosomówwczesnychipóźnychznajdują
sięendosomywczesne.Sąoneźródłembło-
sięlicznebiałkapochodzącezbłonyko-
nydlapowstającychpęcherzykówsynap-
mórkowej(dostałysiętutajprzezendocy-
tycznychorazwbudowująbłonępustych
tozę)orazświeżozsyntetyzowanebiałka
pęcherzykówsynaptycznychwcyklicznym
pochodzącezbłonyzbiornikówaparatu
uwalnianiuneurotransmiterów.
Golgiego.Wichświetleznajdująsiębiał-
Kaweosomysąrodzajemendosomów
ka,którewniknęłydokomóreknadrodze
wczesnych.Powstajązpęcherzykówwy-
endocytozy
.
twarzanychprzeztratwyikaweolebłony
.
Niektórewirusy
,np.HIVigrypy,pona-
Wodróżnieniuodendosomówwczesnych
mnożeniupotrafiąokrywaćswójmateriał
ichświatłomapH~7,awichbłonieznaj-
genetycznybłonąpęcherzykówwewnętrz-
dująsiębiałkakaweoliny.Mająrównież
nychendosomówpóźnych,wytwarzając
zdolnośćsegregacjicząsteczek/makroczą-
wtensposóbzakaźnecząstkiwirusów.
steczekikierowaniaichdoaparatuGol-
Następniesątransportowanekubłonieko-
giego,siateczkiśródplazmatycznejlubku
mórkowejiuwalnianenazewnątrzwproce-
innejpowierzchnikomórki,zpominięciem
sieegzocytozyjakozakaźnewirusy
.Dlate-
endosomówpóźnychilizosomów.Wiele
goendosomypóźnesąniekiedynazywane
patogenów,np.wirusów,jesttransporto-
egzosomami.
