Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
Bogactwodawnejmateriimedycznej
4.1
Dogłębnebadanieprzyrody
Ogólnącharakterystykęmateriimedycznejstosowanej
wXVIIIiXIXw.należyrozpocząćodnastępujących
stwierdzeń:
1)jestonaprzedewszystkimniezwyklebogatawga-
tunkilecznicze;medycynaifarmacjainteresowa-
łasięwszelkimitworaminaturalnymi(zob.też
rozdz.12);
2)wyróżnianonadmiarsurowcówiichsortów
wstosunkudoliczbyrzeczywistychgatunków
macierzystych(zob.rozdz.13-15);
3)liczbaznanychgatunkówroślinuważanychza
leczniczelubpotencjalnieleczniczejestfunkcją
ogólnejliczbyznanychgatunków.
Tępierwsząwłaściwośćłatwowytłumaczyćdążnoś-
ciądoodkrycia,wypróbowaniaizastosowaniakolejnych
surowcówleczniczychprzeciwtrapiącymczłowieka
chorobom.Zdolnośćwyszukiwaniakandydatównaleki
wprzyrodzieizdolnośćtrafnejobserwacjiichdziałań
leczniczychniechilustrująprzykłady:
•najwcześniejszawzmiankaotym,żemchydziałają
wewnętrzniemoczopędnie40,toprawdopodobnie
zdanie:«Hydragogaplantacredituresse»-nUważa
się,żejestroślinąwodopędną”natemattujowcata-
maryszkowategoThuidiumtamariscinum(Hedw.)
Schimp.,padaonowwyd.2przeglądufloryokolic
GdańskauÖlhafen1656:164izgadzasięznie-
zależnymiodkryciamifarmakologicznymiozielu
różnychgatunkówmchówwXIXw.;
•jużwrenesansieznano(irozpatrywanopodkątem
wartościleczniczej)rzadkielubtrudnedoodszuka-
niatworynaturalne,jakuvaquercina41;znanokilka
gatunkówroślinżywicielskichczerwców(coccumPo-
40Zob.DrobnikiStebel2014iopracowaniazhistoriibo-
taniki:SchwarzZ.1986:Prywatneogrodybotanicznearozwój
naukprzyrodniczychwośrodkugdańskimwXVI-XVIIIwiekach.
KwartalnikHistoriiNaukiiTechniki31(2):411-444;SulmaT.,
SchwarzZ.1968:ZdziejówbotanikinaPomorzuGdańskim.Stu-
diaiMateriałyzDziejówNaukiPolskiej14:25-74.
41Uvaquercina(np.uTabernaemontanus1625(3):57
iBauhin1650(1,lib.VII):87)togalaswywoływanynacienkich
korzeniachdębuszypułkowegoQuercusroburL.przezowada
Andricusquercus-radicis(Fabr.)[=Cynipsquercus-radicisBosc.;
A.(Cynips)radicum(Geofroy1785)](Loudon1854(3):18,25).
