Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Tożsamośćbiologicznasurowcówuważanychzaroślinne
16
szeregowanietakiejestdziwne,jeślizważyć,żemiąższga-
lasudębowegoporównywalnyjestnajbardziejdomiąższu
jabłka(skądtrafnaniem.nazwatychgalasów:Galläpfel),
aponadtosubstancjaczynna(garbniki),zktórejkorzysta
farmacja,jestlokowanawtkanceroślinnej,zaśdorosły
owadwygryzaotwóriopuszczagalas.
Wtejsamejfarmakopei,Ph.Dan.1786,granacher-
mesopisanoparadoksalniewsposóbwłaściwydlaga-
lasów,adlakermesucałkiembłędny:«Cocciquercus
cocciferaealbowyrośla,wpewiensposóbtam[tzn.wdę-
bie]zrodzoneprzeznakłucieizłożeniejajeczekowada,
przywożonezokolicMontpellier»(Ph.Dan.1786:131),
podobnietwierdziPh.Wirt.1785:114.Poprawniesą
towysuszonesamiceowadówKermesvermilioPlanch.
iK.ilicis(L.)Fabr.,żerującenagałązkachdębukerme-
sowegoQuercuscocciferaL.iostrolistnegoQu.ilexL.
(Spenner1834(1):226,Martius1838:112).
KoszenilęzaliczalidozwierzątjużVogel1758:342
iTessari1762:435,alepostaćtegoowadaużywana
wfarmacjinajłatwiejdajesięrozpoznaćjakoowad(przy-
pominamszycę).Jejbarwnikzaliczonodozwierzęcych
wRicc.fior.1789:86.
OwadziąnaturęczerwcapolskiegoPorphyrophora
polonica(L.)[=CoccuspolonicusL.]wykazałipoparł
doskonałąikonografiąBreyne1731:opisałonobecność
wziarnachnrobaków”ipojawianiesiępotemdrobnych
nmuch”.Jegodrzeworytykolorowanechwaliłjeszcze
wswejrozprawieoczerwcuKortum1810:11.
Przedmiotemdługiegosporubyłyproduktypszcze-
le.JeszczeHome1781:3uważałmiód(mel)iwosk(cera)
zasokkwiatów(succusforum),czylinektar.Natomiast
Spielmann1774:332uważał,żepszczoławyrabiawosk
zpyłkukwiatów.Sądzonotakże,żepszczołyzlizują
woskzpowierzchniroślin(wrzeczywistościnarośli-
nachwystępujepodobnydopszczelegowoskroślinny)
iprzenosządoula.Domateriizwierzęcejzaliczałamiód
jużPh.Paup.1804:12,awoskPh.Hisp.1826:17.Nawet
gdyjużwliczanoproduktypszczeledozwierzęcych,
czynionotak,zdajesię,zpowoduniezbędnegoudziału
zwierzątwichgromadzeniu,boFreyer1817(1):233-237
pisał:«Wosk:produktzwierzęcyoilesięzdajezpyłku
kwiatówwyrabiany.[ś]Miód[ś]zwierzęcy,przez
pszczołyzmiodnikówkwiatówzbieranyiwkomórkach
[ś]plastrem[zwanych]przechowywany».
Poprawniejszewiadomościposiadanoopropolisie
(propolis).WPh.HelV.1771:140jestpoprawnypogląd,
żepropolisto«żółtażywicazbieranagłówniezpączków
topoliPopulusL.».Lewis1759:332wiedział,żepropolis
służy«doprzytwierdzaniaplastrówwoskowychdoula
idozamykaniakomórek.[ś]Pewnailośćpropolisujest
zawszeprzyklejonatam,gdziepszczołylądują,imoż-
najązdrapaćzokolicwlotudoula».Istotnie,robotnice
zbierająskładnikipropolisuzpowierzchnirośliniprze-
rabiająześliną,awięcjesttoproduktpszczelisilnie
opartynaskładnikachroślinnych.
3.3
Leczniczeorganizmymorskieuważane
zarośliny
Osiadłeorganizmymorskieokreślanozpowoduichtry-
bużycia-jakoplantaesubmarinae-nroślinypodmor-
skie”(Ray1686(1):59izanimBoerhaaVe1727:24-31),
potemzpowoduniezgodnejzlądowymiroślinamifor-
myciałajakocorporasubmarinaplantisanaloga-nciała
podmorskieanalogicznedoroślin”(Vogel1758:335n),
wspomnianetambyłydwa:koralowce(corallia)igąbka
(spongia).PodobniepostąpiłMonti1753:135,tworząc
grupęonazwie«Marinainstarplantarumvegetantia:
aliisplantaemarinae»-nMorskieorganizmynawzór
roślin,uinnych[autorów]roślinymorskie”.Tobyło
podejścieostrożne,natomiastpoglądtypowywfarma-
cjibyłtaki,żekoralowiecczerwonyCoralliumrubrum
(L.)jestrośliną(taksklasyfikowaligojeszczenp.Hill
1751:331,Alston1770(1):341).Brakzielonejbarwynie
stanowiłtuprzeszkody.
RównieżkoralowieczgatunkuLitophytonarbore-
umForsskåluważanoodopisania(Clusius1605:121)aż
dozbadaniaprzezPetraForsskåla37zamorskąrośli-
nęizwanowfarmacjiplantamarinaretiformis-nro-
ślinamorskasieciokształtna”,synonimtenpadajeszcze
wdozariuszuParent1761:137zaLemerym.Forsskål
1775:139wswymdzieleozwierzętachumieściłtegoko-
ralowcawgrupieVermes-nrobaki”.Zkoleiinnysuro-
37Wźródłachniem.nazwiskoczęstowpisowninForskal”.
