Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.1.Problemtożsamościgrzybów
13
nicznezproduktamifermentacji(ocet,spirytus),lecz
samodostrzeżeniegrupykopalinorganogenicznych
byłojakimśzastosowaniemosiągnięćoprocesachgeo-
logicznychdofarmacji.WcześniejHoffmann1722:65
wykluczyłroślinnepochodzeniebursztynu(posługując
siękryteriumbrakujegorozpuszczalnościwspirytu-
sie)izaliczyłgodominerałów.
Trudnościklasyfikacyjnychprzysparzałyteżpro-
duktyprocesówbiologicznych,mianowicieproduk-
typatologicznejprzemianymateriiuroślinzwiązane
zdziałalnościąowadówigrzybów.Byłotakdopókinie
przeprowadzonodostateczniewnikliwychobserwacji
mikroskopowychnadichpowstawaniem.Ztegosamego
powodunierozumianobiologicznej(drobnoustrojowej)
istotytakichprocesówjakfermentacja,chorobarośliny,
anieprzebytąbarierąwinnąwszystkichspekulacjinaten
tematbyłaniewidocznośćdrobnoustrojów.
Równieżprocesyprzeróbczesurowcaroślinnego
prowadzącedouzyskaniawstanieczystymjakiejśsub-
stancjiwnimzawartejjawiłysięniektórymautorom
jakoniecoodmienneodprostegozrywaniaroślin,kwia-
tów,zdzieraniakoryczyzbieraniaowoców.Crantz
1765(3):166zaliczyłnastępującesurowceroślinnegopo-
chodzenia:mąkę(farina),kamforę(camphora),olejki
lotne(oleastillatitia),terpentynę(terebinthina)dogrupy
onazwieartefacta-nsztuczne”,choćwrzeczywistościsą
onenaturalnieobecnewroślinie.Zamiastdosłownego
nsztukąuczynione”,tęnazwęłac.trzebarozumiećjako
nsztukąwyciągnięte”.
Jużnapocz.XIXwiekuwygodnypodziałprzyrody
natrzykrólestwazacząłnastręczaćtrudnościwfarma-
cji.Otobowiemtożsamość(pochodzenie)niektórych
surowcówleczniczychbyłabardzoniejasna(conieprze-
szkadzałowichumiejętnymrozpoznawaniuwaptece,
nazywaniu,klasyfikowaniuistosowaniuwterapii).Ten
problemklasyfikacyjnymożnabyłoominąć,umieszcza-
jącowezagadkowesurowcewosobnejgrupie.Wpod-
ręcznikuFarmacya(Celiński1811(1):345-355)znala-
złysięonewrozdzialept.Ociałach,którychniemożna
zpewnościąwżadnemztrzechkrólestwumieścić.Trafiła
tu:gąbka(spongiamarina),ropanafowa(petroleum),
asfaltrodzimy(asphaltum,bitumenJudaicum),bursztyn
(succinum)iambraszara(ambragrisea).Byłatogrupa
tymczasowa.
3.1
Problemtożsamościgrzybów
Naturabiologicznagrzybówbyłaprzedmiotembezsku-
tecznychspekulacji,którychrozstrzygnięcieniemożliwe
byłobezmikroskopu.Ztegopowodunaautorytetsta-
rożytnychpisarzymusianopowoływaćsięwtejkwestii
nawetwpoł.XVIIIw.
Hooke1665:125pisał,żemimodokładnychpo-
szukiwańnieznalazłnasionwgrzybach,więcorzekł,
żegrzybymogąbyćtworzonebeznasion.Odbierało
togrzybomnaturęroślinną(roślinnybyłtylkospo-
sóbwzrostugrzybów,np.strzępekpleśni)ipozwalało
podtrzymaćstarożytnetwierdzenieotym,żegrzybysą
wydalinamiroślin:«mogąbyćwytworzonewkażdym
czasiezkażdegorodzajugnijącegozwierzęcialubrośli-
ny»(op.cit.:127).Późniejsiautorzy,chociażwydeduko-
walikoniecznośćrozsiewaniasięgrzybówpleśniowych,
anawetnazywalinnasionami”jakieśkulistestruktury
dostrzegalnenaszczytachichstrzępek31,tojednakta
wiedzanieprzebijałasiędodziełoroślinnejmaterii
medycznej.Zamiasttegoznajdujemywnichtakieoto
stwierdzenia:
•«wedługautorówstarożytnychhubymiałybyćwy-
nikiemropieniadrzew,gdyzaczynająonegnićna
starość»(Thicknesse1749:433);
•«pozatrzymaniurozwojudrzewasągrzyby»(Lau-
remberg1626:[26]);
•«[grzyby]rodząsięzdrzewlub[roślin]zielonych
lubzwiędłych,rozmiękłychodpadków»(Malpighi
1679(02):66).«Zrodzonezroślin»-takszereguje
surowiecagaricumPh.Lond.1677:14;
•«grzybyrosnązzepsutychsokówroślinnych»
(Floyer1691(2):266);
•«wydaliny(łac.excrementa)ziemi,zrodzoneze
zgniłychdrewieniziół,którezostałyprzeklęte,po-
zbawionenasieniaikorzenia.Grzyby,mchyibul-
wy»(König1696(2):7);
•
grzyby
to«substancjerosnącenaroślinach»
(Thicknesse1749:432);
31Opoznawaniumikrogrzybówzob.rozdz.21.3.1.
