Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
RozdziałI.Opojęciudoktrynpolitycznychiprawnych
myślipolitycznejczyhistoriiidei.Posługiwaniesięinnąnazwąniejestjednakzasad-
niczymgrzechemmetodologicznym.Gdychodzionazewnictwo:nhistoriadoktryn
politycznychiprawnych”czynhistoriafilozofiiprawa”(mimodopuszczonejwcześ-
niejdowolności),to-biorącjednakpoduwagęwiększąekspresjęprzedmiotową
określenianhistoriadoktrynpolitycznychiprawnych”-opowiadamsięzajejuży-
ciem.InaczejnatenproblemspoglądaHubertIzdebski,którypisze:
Poczynającodtytułu,używamokreślenianmyślpolitycznaiprawna”,aniedotądprzy-
jętegoterminundoktrynypolityczneiprawne”.Określeniendoktryna”(oznaczającepo
łacinienaukęlubnauczanie)zakładabowiemistnieniesystemupoglądówjakiegośmyśli-
cielalubszkoły.Wwielunatomiastprzypadkachważneiinteresującebyłymyśliopolityce
czyprawie,wyrażonebezkonstruowaniasystemupoglądównapaństwoiprawo.Cowię-
cej,ndoktryna”możewjęzykupotocznymmiećpewienodcieńpejoratywny.Terminten
współistniejezinnymipojęciami,takimijakidea,ideologia,programczyteż,gdyidzie
osferęmniejpraktycystyczną,teorialubnauka23.
4.Metodybadawcze
16
Określenieprzedmiotuhistoriidoktrynpolityczno-prawnychniewyczerpujeproble-
matykimetodologicznejtejdyscypliny.Wszczególnościpojawiasiętuzagadnienie
metodbadawczych.Terminynmetodybadawcze”intechnikibadawcze”sąjużznane.
Niekiedyjednakdochodzićmożedoichpomieszania.Dziejesiętakdlatego,że:
Długiepozostawaniewobrębiehistoriifilozofii(historiifilozofiipaństwaiprawa)stwo-
rzyłostan,wktórymkorzystaniezmetodwypracowanychwjejramachbyłosprawąnatu-
ralnąioczywistą.Udziałmetodologiiwypracowanejprzezhistoriębyłznaczniemniejszy
(...).Podobnierzeczsięmiałazmetodamiużywanymiwnaukachprawnych,gdzieścisły
kontakt(częstoprzezbadacza-prawnika)przynosiłwłączeniedotegożwarsztatuwielu
metodznanychhistorykompaństwaiprawa,teoretykompaństwaiprawa,konstytucjo-
nalistom24.
Historiadoktrynjestoczywiściedyscyplinąhistoryczną,dlategowjejuprawianiu
posługujemysięwszystkimiznanymimetodamiitechnikamibadawczymi,trady-
cyjnieuznawanymiprzezmetodologięhistorii.Należyjednakpamiętać,żeniema
jakiejśjednej,uniwersalnejmetodologii.Przyjmowanieokreślonejmetodologiiwiąże
sięzpostawąświatopoglądowąbadacza.Jestonazasadniczymczynnikiemwyznacza-
jącymzarównokatalogmetod,ichhierarchię,jakidyrektywyinterpretacyjne.Spór
ometodybadawczesprowadzasięnajczęściejdodyskusjiowartościachświatopo-
glądowych,choćczęstoprzysłoniętyjestnaukowąfrazeologią.Niezmiennypozostaje
23H.Izdebski,Historiamyślipolitycznejiprawnej,Warszawa1995,s.5.
24M.Jaskólski,Szkice...,s.31,32.
