Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałII
GŁÓWNEDOKTRYNYPOLITYCZNO-PRAWNE
STAROŻYTNYCHCHIN
Epokastarożytnaprzyniosławieleniezmiernieciekawychrozważańnadproblema-
mipaństwa,prawaispołeczeństwa.Zagadnieniewłaściwejformyrządów,mogącej
gwarantowaćjaknajpełniejstabilnośćpaństwa,stanowiznaczącyprzedmiotzain-
teresowańwielumyślicieli.Wartozauważyć,żeprzezkilkawiekównaobszarach
oddalonychodsiebieotysiącekilometrówpojawiłysięideeniezmierniezesobą
zbieżne.Cociekawe,powstawałyonewodmiennychwarunkachustrojowych.Chiny
VIII-Vw.p.n.e.tozespółmałychksięstwpoddanychwładzycesarza.Grecjatogłów-
niemiasta-państwaoróżnychformachustrojowych:odautorytarnej,militarnej
SpartypodemokratyczneAteny.IwChinach,iwGrecjizadawanosobiejednakpra-
wietesamepytaniadotycząceistoty,pochodzeniaifunkcjonowaniapaństwa,jego
celówimetodichosiągania.Odpowiedzirównieżbyłyzbliżone.
WChinachnajbardziejoryginalneideefilozoficzneorazpolityczno-prawnepowsta-
łymiędzyVIaIIIw.p.n.e.Wywarłyonenajwiększywpływnapóźniejszyrozwójfilo-
zofiichińskiej.PrzełomepokWioseniJesieni(VIII-Vw.p.n.e.)orazepokaKrólestw
Walczących(V-IIIw.p.n.e.)zaowocowaływielkimisystemami,którewprawdziesta-
rałysiędaćodpowiedźnapytanie,czymjestistotabytu,czyjestonpoznawalny,ale
równieżzajmowałysięczłowiekiemijegoskłonnościamiorazpaństwemiprawem.
Zachodzącewówczasgłębokieprzemianyspołeczno-ekonomicznewywarływielki
wpływnazainteresowaniachińskichfilozofówrzeczywistością,napróbęjejzmiany.
Wwiększościkoncepcjeteoceniałyjąkrytycznie.Główniewmitologizowanejprze-
szłościposzukiwanoodpowiedzinakluczowepytanie,jakzapewnićtrwałeistabilne
rządywpaństwie,uważanezapodstawowywarunekpomyślnościlosówjednostek
ispołeczeństwa.
Wtymokresiekształtujesięirozwijaideaniebant’ien”,politeizmwyrażającysię
wkulcieprzodkówiwierzewduchyprzyrody.Życieimyślenieludziprzesiąknięte
20
