Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Częśćpierwsza.Starożytność
Imwięcejtabu,tymluduboższy;imwięcejostrejbroninadworach,tymwiększywkraju
zamęt;imwięcejktopotrafi,tymwięcejczynipodłości;imbardziejistotnestająsięprawa
inakazy,tymwięcejwszędziezłodzieiibandytów.Dlategomędrzecpowiadatak:nierobię
nic,aludsamsięrozwija;siedzęcicho,aludsamwie,cosłuszne;nieingeruję,aludsięsam
bogaci;niemamżądań,aludsamstajesięnieskażony2.
Taoizmsugerowałwładcysześćregułrządzenia:1)nienależykontrolowaćspołe-
czeństwa;2)dobroćwrządzeniujestniżejcenionaniżrezultatdziałania;3)najlepsze
rządytowładzanajmniejodczuwana;4)należypodążaćndrogąkobiety”,tj.pozosta-
waćnieaktywnym;5)światnależyzmieniaćnniedziałając”-samosiągniepożądaną
zmianę;6)niemożnadopuścić,byludziegłodowali.
Brakwiarywpozytywnycharakterludzkiegodziałaniamusiałpowodowaćposta-
węrezygnacjiipesymizmucodomożliwościjakiegokolwiekpostępu.Sampostęp
ocenianybyłzresztąnegatywnie.Postawietejprzeciwstawiałysięinnedoktrynytej
epoki,wyrażającewiaręwpozytywnysensludzkiegodziałania.
2.Konfucjusz
Szlachetnybierzeprawośćzapodstawę.Przezobyczajnośćwcielawżycie.Przez
skromnośćjąuzewnętrznia.Aszczerościądoskonałośćosiąga.
24
25
Konfucjusz(Kong-Fuzi,Kung-Fu-cy)urodziłsięw551r.p.n.e.wrodzinieurzędni-
czejskoligaconejzrodemksiążęcym.Jegowłaściwenazwisko:Kong(wym.Kung),
imięQiu.Odwczesnychlatżyciabyłprzygotowywanydosłużbyurzędniczej.Przez
kilkalatpełniłjąwksięstwieLu,wktórymsięurodził.Byłnadzorcąstraży.Wskutek
zmianpolitycznychmusiałprzerwaćzajęcieiudaćsięnawygnanie.Przezlatawędro-
wałoddworudodworu,poszukującstanowiska,którepozwoliłobymunarealizację
jegoidei.Poszukiwaniatezakończyłysięniepowodzeniem.Skupiłjednakdużągru-
pęuczniów,którympoświęciłostatnielatażyciaspędzonewrodzinnychstronach.
Zmarłw479r.p.n.e.Zarównodataurodzin,jakidataśmiercibudząwątpliwości.
DoktrynaKonfucjuszawyrażaetosurzędniczywłaściwyklasieżu-kia.Sam
Konfucjuszpowiadał,żenietworzynicnowegoizaledwieprzekazujetradycję
wielkichmistrzów.ByłjednakautoremlicznychdziełskładającychsięnaKanonkon-
fucjański.NaukajegowyłożonajestwdialogachRozważaniairozmowy.Otoczony
gronem70uczniów,miałteżokoło3000współpracowników.
2LaoTse,WielkaksięgaTao,Warszawa2022,LVII,s.127.
