Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Teoretyczneimetodologicznepodstawypsychologiiklinicznej
iczywszystkotodziejesięnajednymwymiarze.
Stanzdrowiawczasietzależy,zdaniemautora
(tamże),odtransakcjimiędzyspostrzeganymi
wymaganiami(stresorami),zasobamiiwzorami
zachowańwokreślonymkontekście.Stan(po-
ziom)zdrowiamożnaocenićobiektywniezper-
spektywyobserwatora(lekarza)isubiektywnie
zperspektywyaktora(pacjenta).
Odpowiadającnapytanie,copowodujeutrzy-
mywanie,rozwójipowrótdozdrowia,Antonovsky
(1995)przedstawiłkilkaistotnych,salutogene-
tycznychczynników:uogólnionezasobyodpor-
nościowe(generalisedresistanceresources,GRR),
stresory,poczuciekoherencji(senseofcoherence,
SOC)istylżycia.
Strukturalneifunkcjonalnewłaściwościtych
czynnikówzaprezentowano(zazgodąautora)
wzmodyfikowanymmodelugraficznym,naktó-
rymstaranosięzobrazować,jakwprocesach
zdrowiaizaburzeń(przerywanapionowaliniapo
prawejstroniemodelu)współdziałająwyróżnio-
neczynniki(ryc.2.1).
Dogłównychczynnikówwgeneziezdrowia
należąuogólnionezasobyodpornościowe.Są
to–zdaniemautora–właściwościjednostki,gru-
py,środowiskaikultury,którewyróżniająsięce-
chąfunkcjonalnąpolegającąnamożliwościunik-
nięciastresorówiusprawnianiuprocesuradzenia
sobiezwymaganiamiwtensposób,żezapobie-
gająprzekształceniusięnapięciawstanstresu;
BIOLOGICZNEZASOBY
PSYCHO-SPOŁECZNE
ODPORNOŚCIOWE
OGÓLNEZASOBY
GENETYCZNE
ZASOBY
KONTEKSTHISTORYCZNY,POLITYCZNY,EKONOMICZNY,SPOŁECZNO-KULTUROWY
Doświadczeniestałości,spójności,
równowagiuczestnictwa
STRESORÓW
NAPIĘCIE
STRES
C-ME-MA
jakoźródłoSOC
OCENA
SOC
RADZENIESOBIE
ENDOGENNE
EGZOGENNE
STRESORY
CHOROBA
ZDROWIE
RYCINA2.1.Modelsalutogenezy
C–poczuciezrozumiałości;MA–poczuciezaradności;ME–poczuciesensowności;SOC–poczuciekoherencji
Źródło:opracowanonapodstawieAntonovsky,1979,s.184–185;Sęk,2012,2015.
42[[[
