Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
Socjologicznepytaniaiodpowiedzi
jakfunkcjonujeokreślonystanrzeczy.Nie-
zależniejednakodwagidanychempirycz-
nychsocjologianiepolegawyłącznienaich
gromadzeniu.Zawszepotrzebujemyinter-
pretacjifaktów,ależebyjejdokonać,mu-
simyumiećpostawić
pytaniateoretyczne
dotyczącetego,dlaczegoświatfunkcjonuje
wokreślonysposób.Wielusocjologówzaj-
mujesięprzedewszystkimkwestiamiempi-
rycznymi,leczjeżeliichbadanianieopierają
sięnawiedzyteoretycznej,uzyskaneprzez
nichwynikiniewniosązbytdużonowego
(zob.tabela2.1).
Jednocześniesocjologowiestarająsię,
żebyichcelenieograniczałysiędozdoby-
waniawiedzyteoretycznejdlaniejsamej.
Standardowypoglądgłosi,żechociażwar-
tościwyznawaneprzezsocjologówniepo-
winnywpływaćnaformułowaneprzeznich
wnioski,tobadaniaspołecznepowinnybyć
istotnezewzględunarzeczywiste,praktycz-
neproblemy.
Wtymrozdzialeprzyjrzymysiębliżej
tymzagadnieniomizastanowimysię,czy
możnawypracowaćUobiektywną”wiedzę.
Zaczniemyodpodkreślenianaukowego
charakterusocjologii,anastępnieomówi-
mykolejneetapybadaniasocjologicznego.
Wreszcieporównamyniektóreznajczęściej
używanychsocjologicznychmetodbadaw-
czych,azailustracjeposłużąnamprzykłady
współczesnychbadań.Jakzobaczymy,rze-
czywistebadaniaczęstoodbiegająznacząco
odwytycznychokreślających,wjakisposób
powinnosięjeprowadzić.Badaniasocjolo-
giczne,podobniejakwszelkieinnebadania
naukowe,sąsztukąosiąganiatego,comoż-
liwe.
Czysocjologiajestnauką?
Jakpisaliśmywrozdziale1,AugusteCom-
teuważałsocjologięzapowstającąnaukę,
którapowinnaprzyjąćsprawdzone(pozy-
tywistyczne)metodynaukprzyrodniczych,
takichjakfizykaichemia.Durkheim,Marks
iinnitwórcysocjologiirównieżuważaliją
zanaukę.Aleczyrzeczywiściemożnawna-
ukowysposóbpoznawaćżyciespołecznelu-
dzi?CzyobserwacjeLaudaHumphreysana
tematUherbaciarni”faktyczniesąnaukowe?
Zanimodpowiemynatopytanie,musimy
zrozumieć,cooznaczatosłowoiczymwłaś-
ciwiejestUnauka”.
Nauka
poleganabudowaniuzasobuwie-
dzywjakiejśdziedziniezapomocąuporząd-
kowanychmetodbadańempirycznych,anali-
zydanych,myśleniateoretycznegoilogicznej
ocenyargumentów.Wświetletejdefinicji
socjologiajestprzedsięwzięciemnaukowym.
Badaniasocjologiczneprowadzisięzapomo-
cąuporządkowanychmetod,austaleniaba-
dawczewpołączeniuzlogicznąargumenta-
cjąsłużąanaliziedanychiocenieteorii.
Badanieistotludzkichróżnisięodob-
serwacjizdarzeńwświecieprzyrodniczym
Tabela2.1.Kolejnośćpytańsocjologicznych
Pytanie
ostanfaktyczny
Pytanie
porównawcze
Pytanieorozwój
wypadków
Pytanieteoretyczne
Cosięstało?
OdlatosiemdziesiątychXXwiekudziewczynki
uzyskująlepszewynikiwnauceniżchłopcy.
Czydziejesię
takwszędzie?
Czyjesttozjawiskoglobalne,czydotyczytylko
WielkiejBrytanii,czymożetylkookreślonej
częścikraju?
Czydziałosię
tostopniowo?
Jakzmieniałsiępoziomosiągnięćszkolnych
dziewcząt?
Jakiejestpodłoże
tegozjawiska?
Dlaczegoobecniedziewczynkiosiągająlepsze
wynikiwnauce?Jakieczynnikinależy
uwzględnić,szukającwyjaśnieniategozjawiska?
