Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
idlategosocjologiinienależyjednakutoż-
samiaćznaukamiprzyrodniczymi.Wprze-
ciwieństwiedoelementówświataprzy-
rodyludziemająsamoświadomośćoraz
działająwsposóbcelowyiznaczący.Życia
społecznegoniemożnanawetopisaćbez
odwołaniasiędopojęć,zapomocąktórych
ludzieokreślająwłasnezachowania.Na
przykładnazwanieśmiercisamobójstwem
jestwskazaniemnazamiardanejosoby.
Osamobójstwiemożemymówićtylko
wówczas,kiedydanajednostkacelowood-
bierasobieżycie.Ktoś,ktoprzypadkiem
wpadapodsamochódiginie,niejestsamo-
bójcą.
nietakjakprzyrody,jestwpewnymsen-
sieatutemsocjologii.Socjologowiemajątę
Fakt,żeludziniemożnabadaćdokład-
Określenieproblemubadawczego
Każdebadanierozpoczynasięodproblemuba-
wpłynąćnategotypubadanieijegorezultat.
ztakichsamychmetoddoprzeprowadzenia
socjologicznypunktwidzenia:zastanówsię,
podobnychbadań,toczyotrzymalibyśmy
Gdybydzisiajwolnobyłonamskorzystać
powiedzieliśmy–socjologiaróżnisięod
zastosowane,naprzykład,przezLauda
Humphreysamiałycharakternaukowy?
jakostatniezmianyspołecznemogłyby
Wjakisposób–wświetletego,cojuż
naukprzyrodniczych,takichjakfizyka
takiesame,czyodmiennewyniki?
Spróbujprzyjąćszerszyibardziej
ichemia?Czy
ZaSTaNÓWSIĘ
metodybadawcze
Socjologicznepytania
41
przewagę,żemogąkierowaćswojepytania
dawczego.Częstojesttopoprostuobszarnie-
bezpośredniodoobiektówbadania–innych
zbadanydotądempirycznie,naprzykładchce-
ludzi–iotrzymywaćodnichzrozumiałe
mypogłębićnasząwiedzęojakiejśinstytucji,
dlasiebieodpowiedzi.Tamożliwośćprowa-
procesiespołecznymczykulturze.Badaczlub
dzeniadialoguzbadanymiiweryfikowania
badaczkamożepostanowićodpowiedziećna
wtensposóbinterpretacjibadaczyozna-
następującepytania:jakaczęśćpopulacjiżywi
cza,żewynikibadańsocjologicznychsą,
silneprzekonaniareligijne?Czyludzierzeczy-
przynajmniejpotencjalnie,bardziejrzetelne
wiściesązniechęcenidoUsilnegopaństwa”?
(różnibadaczeotrzymujątakiesamewyni-
Wjakimstopniupozycjaekonomicznakobiet
ki)itrafne(badaniarzeczywiściemierząto,
ustępujepozycjimężczyzn?
copowinny)niżrezultatybadańwnaukach
Najlepszebadaniasocjologicznewychodzą
przyrodniczych.Podinnymiwzględamiso-
odproblemów,któresązarazemzagadką.Za-
cjologowiesąjednakwtrudniejszejsytuacji
gadkanieoznaczabrakuinformacji,alebrak
niżbadaczeprzyrody.Ludzie,którzywie-
zrozumienia.Umiejętnośćprowadzeniado-
dzą,żeichzachowaniasąobserwowane,
ciekańsocjologicznychwznacznymstopniu
będąsięzachowywaćinaczejniżzwykle.
poleganadostrzeganiuzagadek.Rozwiązywa-
Mogąświadomiestwarzaćwrażenieinnych,
niezagadkiniejestszukaniemodpowiedzina
niżsąnacodzień.MogąnawetUpomagać”
pytanie:UCosiętudzieje?”,alepróbązrozu-
badaczowi,udzielającodpowiedzi,jakie
mienia,dlaczegodziejesięto,cosiędzieje.Py-
wichmniemaniuchciałbyusłyszeć.Tego
taniamogąwięcbrzmieć:dlaczegozmieniają
rodzajuproblemówniemająbadaczezwiąz-
sięwzoryprzekonańreligijnych?Cojestprzy-
kówchemicznychalbożab.
czynązmianypreferencjielektoratuwostat-
nichlatach?Dlaczegowprestiżowychzawo-
Procesbadawczy
dachpracujemałokobiet?
Żadnebadanieniejestsamowystarczal-
Przyjrzyjmysięterazetapom,zjakichza-
ne.Problemybadawczepowstająwciągłym
zwyczajskładasięprocesbadawczy.Kolej-
procesie:jedenprojektbadawczyczęstopro-
neetapyprowadząodpoczątkubadaniado
wadzidopowstanianastępnego,dotyczącego
ogłoszeniawynikówiichpublikacji(zob.
kwestii,którychbadaczwcześniejniebrałpod
rysunek2.1).
uwagę.Socjologlubsocjolożkamożedostrzec
