Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Transformacjażywieniowazjejzdrowotnymikonsekwencjamipostępujetakżewpań-
stwachrozwijającychsię,wktórychwzorceżywieniaewoluująwstronętzw.zachod-
niejdiety.Wkonsekwencjiwpaństwachtychcorazwiększymwyzwaniemstajesię
problemtzw.podwójnegoobciążenia(doubleburden).Podwójneobciążeniezwiąza-
neznieprawidłowymżywieniemtosytuacjawspółistnienianadmiarowegożywienia
zniedożywieniemigłodemnawszystkichpoziomachpopulacji:kraju,miasta,spo-
łeczności,gospodarstwadomowegoijednostki.Wefekciepaństwazmagająsięzro-
snącymiwskaźnikamiwystępowanianadwagi,otyłościiinnychchoróbdietozależnych
ijednocześniezproblemembrakudostępudowłaściwegowyżywieniadlawszystkich
wrazzjegoskutkami:zahamowaniemwzrostu,wychudzeniem,niedowagą,choro-
bamizniedoborówżywieniowych.SzacunkiFAOdla2020rokuwskazują,żeblisko
150mlndziecimazahamowanywzrost,45mlnmazbytniskąmasęciaławstosunku
dowieku.Jednocześnieliczbadzieciznadwagąlubotyłychwzrastaniemalwszędzie
idotyczyjużprawie40mlndzieci.Wskaliglobalnejzpowoduniedoborówmikro-
składników(żelazo,kwasfoliowy,witaminaA,cynk,jód)ichoróbnatymtlecierpi
2mldludzi,achorobydietozależnesągłównąprzyczynąśmiertelności(odpowiadają
za70%zgonów,tj.40mlnludzi).
Ważnymzadaniemnaukiożywieniuczłowiekajestwięcpodejmowaniebadań
antropometrycznych,systematycznebadaniestrukturyspożyciażywnościiwartości
odżywczejdietywceluokreśleniaczęstościitendencjiwystępowaniaproblemówży-
wieniowych,zarównonapoziomiekrajowychlubświatowychbilansówżywności,jak
iwśródposzczególnychgrupspołecznychizawodowych.Badaniatakie,realizowane
zapomocąmetodszacunkowychiempirycznych(badaniabudżetówgospodarstw
domowych,wywiady,analizychemicznespożywanejżywności),sąniezbędnymin-
strumentemżywieniowo-zdrowotnejocenygospodarkiżywnościowej,służącymdo
opracowywaniastrategiijejrozwoju.Przydatnesątakżewbadaniachzzakresuepi-
demiologiiżywieniowejwceludostarczaniadowodównaukowychdoaktualizacji
zaleceńżywieniowych,będącychpodstawątworzeniaprozdrowotnejpolityki
każdegopaństwa.
Wypełnianietychzadańnaukiożywieniuczłowiekasłużywspieraniurządówpaństw
wpodejmowaniuskutecznychdziałańopodwójnymcharakterze,tj.ograniczanianie-
doborówżywieniowychiwystępowaniachoróbdietozależnych,którejednocześnie
dotycząwięcejniżjednegowymiaru.Należyprzytymzaznaczyć,żezwiązekmiędzy
dietąachorobąprzewlekłąjestbardziejzłożonyniżbezpośrednizwiązekmiędzydietą
achorobązniedoboru,ajegozrozumieniewymagabadańobserwacyjnychwcelu
ilościowegookreśleniazmianwskaźnikówzdrowiawczasie,wpowiązaniuzzachowa-
niamiżywieniowymiorazinnymi,znimizwiązanymi.
Mówiącozadaniachnaukiożywieniuczłowieka,niemożnapominąćtakżeobowiąz-
kuudziałutejdyscyplinywprocesachlegislacyjnychdotyczącychżywnościiwyży-
wienialudności,wtymfunkcjonowaniarynkużywnościowegozuwzględnieniem
38
CzęśćI.Wstęp
