Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
CzęśćI.Debataodyscyplinie,jejzmiennościiparadygmacie(tach)
podstawoweregulatorywszelkichkorzystnychstosunkówirelacjimiędzyludzkich,
wtymedukacyjnych(Szczepański,1970,s.96).Wychowaniejestwtymujęciu
wartościowąpomocąiingerencjąwróżnorakierelacjeczłowiekaześrodowiskiem,
zinnymiludźmilubgrupamiiinstytucjami.
Pedagogicznysenstychrelacjimożnaodnajdywaćwdwupodstawowych
zakresach:
1.Wwartościowejinterwencjiwukładyirelacjemiędzyludzkiewśrodowisku
życia.Wtakimteżujęciuwychowanie,wściślejszymznaczeniu,lubedukacja,
zaznaczającesięzwłaszczajakoprocesyifunkcjeżyciaspołecznego,zawierają
wswojejstrukturzetrzypodstawoweskładniki.Sątointerakcjemiędzy
najróżnorodniejszymisytuacjamispołecznymiazachowaniemczłowieka;
procesywewnętrznychmodyfikacjiosobowościczłowiekapodwpływemtych
sytuacjiidoświadczeniawłasnego;określoneefektyzachodzącychprzemian
wpostaciwzględnietrwałychwzorcówzachowaniasięjednosteklubgrup
iukształtowanychcechosobowości(osobowościspołecznych).Właściwością
różnorakichsytuacjiedukacyjnychjestwówczasichpsychospołecznywymiar.
2.Wustalaniuwzorcówrelacjiwróżnychukładachludzkiegożyciainstytuc-
jonalnegoigrupowego(wszkole,wrodzinie,wspołecznościachlokalnych,
wpracy,wżyciutowarzyskim,grupachkoleżeńskichisąsiedzkichukładach
regionalnychiglokalnych(Kawula,2004a,s.26–33).Jesttoniejakopozytywna
płaszczyznatejsubdyscypliny,którazawszebyłaobecna.
Obszaryrelacjipedagogicznychiedukacyjnychnależytraktowaćdośćrozlegle
ielastycznie.Stanowiąjebowiemróżnorodnesytuacjeżyciowe,zgodnezregułą
„byciazdrugim”,któremająmiejscenietylkowinstytucjachspołecznych
iedukacyjnych,lecztakżewinnychśrodowiskach,np.wrodzinie,wsąsiedztwie,
wklasieszkolnej,wgrupachrówieśniczegowsparcia,wstowarzyszeniachigrupach
eklezjalnych,wpracy.Wpracypedagogaspołecznegoważnewtymwzględziesą
m.in.następującekategorierelacjimiędzyludzkich:dialog,podmiotowość,toleran-
cja,partnerstwo,oczekiwaniaiuprzedzenia,wolnośćiodpowiedzialność,kooperacja
irywalizacja,otwartość,konfliktowośćirelacjedysonansowe,atakżeempatia,
asertywnośćilojalność.Mająonegłówniepsychologicznywymiar,chociaż
realizująsięwkonkretnychwarunkachśrodowiskowychiuwidaczniająsię
wnastępującejpostaci:człowiek–człowiek,człowiek–natura,człowiek–kultura,
człowiek–cywilizacja.Dlategoichkształtniesiezesobąniejednokrotnie
jednostkoweispołecznezagrożenia(Kawula,2004b).Doświadczamyichzwłaszcza
wokresachprzełomu,transformacji,napięćikonfliktówspołecznychnaróżnymtle.
2.2.Współczesnewyzwaniapedagogikispołecznej
Wyzwaniasąrodzajempsychicznegoispołecznegonacisku,abydostrzecpewne
zjawiskaikwestieorazszukaćsposobówichrozwiązania.Natejteżpodstawie
rodząsięplanowezadania,którepodejmują–wujęciupedagogikispołecznej–
