Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
52
CzęśćI.Debataodyscyplinie,jejzmiennościiparadygmacie(tach)
2.6.Pedagogikaspołecznadzisiajijutro
4
Złożonośćwspółczesnegoświatajestnatylezróżnicowana,żedziałaniaproste
bezkolizyjnewystępująniezmiernierzadko.Działaniate(projektyspołeczno-
-kulturalnychipedagogicznychprogramów),wgąszczuwszelkiegoryzyka
indywidualnegoispołecznego,winnyprzygotowaćmłodepokoleniadożycia
(ipokonywaniatrudności)wwarunkachnapięć,kolizji,wzmaganiasięspołecznych
wartościiinteresóworazpojawiającegosięwszędzie„ryzyka”(Beck,2002).
Instytucjonalizacjaryzykastałasięniemalżenormąwwarunkachpolskiej
transformacji.Wieluznaswobectakopisanychwarunkówżyciajestbezradna,
popadającwapatię,zgorzknienielubzwracającsięmentalniedosystemu,który
jużprzeminął.Zwrotnościryzykamożnaprzeciwstawiaćsięprzezjegodoświad-
czenieipróby,atakżezrozumieniejegosensu.Staniesiętomożliwe,jeżeli
unikniemyjednostronnejpłynącejglobalizacji,będącejjedynieswoistąmacierzą
możliwości,aleniedającejżyciowejpewnościwukładachlokalnych.Takżeprzez
ofertęwieluróżnorodnychwyborów,odrębnościdóbrkulturowychiniepodobnych
dosiebietożsamościludzkich(np.zwyczajzażywaniatabakiprzezKaszubów,
piciapiwa„kozicowego”naKurpiach,wyrób„oscypka”wśródGórali,jedzenia
„dzyndzołków”naWarmii).
Dzisiaj,kiedyżyjemynadalwspołeczeństwieryzyka,każderacjonalne
działanie„wspólnotowe”jestcenne.Łagodzeniemróżnychobszarówryzyka
wskaliglobalnejlubregionalnej,czyteżlokalnejjestkoordynacjawielorakich
działańwzakresieładukomunikacyjnegom.in.przez:monitoring,edukację,
promocjęodpowiednichzachowańinorm,budowaniekonsensu.Dzisiejszejzłożonej
rzeczywistościniedasięopisaćwkategoriachprostychregułiparametrów.Ze
złożonościątąnieporadzisobieanisamanauka,anisamowolnyrynek,anisamo
państwoznajmądrzejszyminaweturzędnikami,aninajlepiejnawetzorganizowani
obywatelelokalnejwspólnoty(Bendik,2004,s.78).Nadziejąwtymwzględzie
stajesiękooperacjadziałańwedługmetodyadaptacyjnegozarządzania(adaptive
gowernance).Polegaonanaposzukiwaniunajlepszychzmożliwychrozwiązań,
przyuwzględnieniuwielunieustanniezmieniającychsięwarunków(wtym
mentalnościczłowieka).WPolscerealneprzejawydbaniaodobrowspólne
występująwspółcześnieniezmiernierzadko.ChociażwewspółczesnejPolsce
mamyjużwypracowanecenneprogramypomocowewobszarzepracysocjalnej
wukładachlokalnych(Lokalnestrategieprzeciwdziałaniabezrobociuibiedzie,
2001)iprofilaktykispołeczno-wychowawczejwśrodowiskachorazinstytucjach
typowychispecyficznych(Edukacyjneaspektywspółpracyipartnerstwawśrodo-
wiskachlokalnych,2004;Diagnostykapedagogicznaiprofilaktykawszkole
iśrodowiskulokalnym,2004).Proceswychowaniawśrodowiskużyciaodbywasię
nietylkoprzezludziiichrelacjezinnymi,aletakżeprzezsposobykształtowania
4
Wskazanewtejczęścirozdziałusyntetyczneprawidłowościstanowiąkanwęmegoopracowania
pt.Pedagogikaspołecznadzisiajijutro,Olsztyn,Wydaw.UWM(wdruku).
