Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
CzęśćI.Debataodyscyplinie,jejzmiennościiparadygmacie(tach)
egzystencji.Ważnejest,abydostrzecwnimkorzystneelementydlarozwojuosób
lubgrupludzkichwkonkretnychrejonach.Itak,wobszarachpodbiegunowych
nadalżyjąEskimosiiLapończycy,awAmazoniiludybezprzynależności
państwowej–podobniejaknarodynomadycznenapustyniach(np.doniedawna
AborygeniwAustralii)lubnaterenachgórskich(np.Kurdowie).
Dochodzimytutajdocentralnejkategorii,którawystępujenp.przyanalizie
marginalizacjiispołecznegoorazindywidualnegowykluczenia.Jesttopojęcie
iprocesnormalizacji.Chodziwnimpoprostuogodnewarunkiżycia
ludziróżnychkultur,zamieszkującychróżneregionyświata,regionynarodowo-
-państwowe,enklawy,społecznościlokalneirodziny–toznaczy,żestandardy
egzystencjisątamnatyleróżne,iżnależyjeprzynajmniejłagodzić.Ich
wyznacznikimieszcząsięwnormachistandardachcywilizacyjnychtakich
jak:poziomżycia,uczestnictwowkulturze,stanzdrowia,wykształcenie,
stylewypoczynkuirekreacji.Normalizacja,jakotzw.kategoria„pulsacyjna”
iproces,winna„kutym”standardomzmierzać.Jesttoniejakokategoria
pozytywna,zmierzająca„ku”biegunowidobrychwarunkówśrodowiskowych
ibiopsychicznychczłowieka.Toostatnie–równoważenieiharmonizacja–
dotyczygłównieosóbniepełnosprawnychiterminalniechorych,chociażinne
obszaryniedostatkuegzystencjalnegosątakżeważne.Wewspółczesnejpsy-
chologiitozjawiskookreślonejestjakodobrostanpsychofizycznyjednostki,
poczuciesukcesużyciowego,anieporażki,wyobcowaniaspołecznegoiin-
dywidualnego(izolacja,osamotnienie).Jednakdrogi„kunormalizacji”położenia
jednostkowegoczyzbiorowegonapotykająwdobiewspółczesnejwielorakie
barieryiograniczenia.
2.3.Sukceslubporażkawobliczunierównościspołecznych
Wewspółczesnychspołecznościachizróżnicowanychregionachświatabiografie
ilosyludzkiemożnaopisaćwedługdwuprzeciwstawnychkategorii:sukcesu
życiowegoiporażki.Różnesąteżmechanizmypsychospołeczneiekonomiczne
warunkującelosyżyciowejednosteklubgrupspołecznych(równieżwewspółczes-
nejPolsce).
Wpedagogicespołecznejakceptujemygłówniewpływybio-socjo-kulturowe,
którychźródłemjestśrodowiskoorazchcemyuczynićśrodowiskożyciaśrodowis-
kiemwychowawczym,głównieprzezsiłyindywidualneigrupowewnimzawarte
(dynamizmyipotencjały).Stanowiąonezarazemzasobyedukacjiiwychowania
iuczestnictwakulturowegoludnościpolskiejżyjącejnadalwtypowychśrodowis-
kach,zróżnicowanychekonomicznie,kulturowo,edukacyjnieiprzyrodniczo
(Wolny,2002).
ZaFlorianemZnanieckimprzyjmujemydośćogólnądefinicjęśrodowiska
wychowawczego,ujmującjejako:„odrębneśrodowiskospołeczne,któregrupa
wytwarzadlaosobnikamającegozostaćjejczłonkiempoodpowiednimprzygoto-
