Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1.
PODSTAWOWEPOJĘCIAIPRZEDMIOTEKONOMII
opartenasubiektywnymwartościowaniuzjawisk,gdynp.próbujemówićludziom,jak
otaczającyichświatpowinienwyglądać,cojestdlanichdobre,acozłe,cojestspra-
wiedliwe,acojestniesprawiedliwe,conależałobyzrobić,abyświatbyłlepszy.Natego
typupodpowiedziireceptyczęstojestautentycznezapotrzebowanie,np.zestronypo-
lityków.Objaśniającświat,ekonomiści–podobniejakprzedstawicielewieluinnych
nauk–niezawszesąwstanieoprzećsiępokusieinterpretowaniagowedługwłasnej
hierarchiiwartości.Taksamojakinniludzie,sąoniuwarunkowaniswoimświatopoglą-
demiinnymitegotypuczynnikami,odktórychniemogąsięcałkiemuwolnić.Między
innymidlategoniewydajesięmożliwe,abyekonomiamogłacałkowicieobyćsiębez
stwierdzeńwartościujących.
Przykładamistwierdzeńpozytywnychmogąbyćwypowiedzitypu:Hinflacja(czyli
wzrostprzeciętnegopoziomucen)obniżaskłonnośćdooszczędzania”orazHbezrobocie
prowadzidobiedy”.Sątostwierdzenia(sądy)sprawdzalne(weryfikowalne),możnaje
potwierdzićlubobalić,np.prowadzącbadaniaempiryczne.Natomiastprzykładamiwy-
powiedzinormatywnychmogąbyćstwierdzeniawrodzaju:Hbezrobociejestpoważniej-
szymproblememspołecznymniżinflacja”orazHdużeróżnicewdochodachsąniedobre”.
Tegotypustwierdzeńniedasięjednoznaczniezweryfikować.
Wekonomiiwyodrębniasiędwagłównedziały:mikroekonomięimakroekonomię.
Mikroekonomiabadaprzedewszystkimposzczególneelementytworzącegospodarkę
takiejak:gospodarstwadomowe,przedsiębiorstwa,sektorygospodarki,rynkiokreślo-
nychproduktówiusługitp.Analizujeonasposóbdziałaniaorazzachowaniasięnarynku
poszczególnychproducentówikonsumentów,sprzedawcówinabywców.Badaczyn-
nikiwpływającenakształtowaniesięwielkościprodukcjiorazpodażyposzczególnych
produktówiusług,rozmiarówpopytunanieorazwysokościichcen.Makroekonomia
zajmujesięnatomiastanalizągospodarkijakocałości.Badam.in.czynnikiwpływające
napoziomizmianyglobalnej(łącznej)produkcjiikonsumpcjiwgospodarce,globalnej
podażyproduktówiusług,globalnegopopytunanie,ogólnego(średniego)poziomich
cen,globalnegozatrudnieniaiinwestycji,dochodówiwydatkówbudżetupaństwaitd.
Makroekonomiazajmujesięwięcprzedewszystkimbadaniemwielkościagregatowych,
czyliwielkościdotyczącychcałejgospodarki,aobecnietakżewszerszejskali,np.global-
nejlubgrupyzintegrowanychpaństw.
1.2.Potrzebyludzkie,produkcjaipraca,czynnikiprodukcji
Potrzebyludzisąróżnorodne,poczynającodbiologicznych,czylitakich,któretrze-
bazaspokoić,abyczłowiekmógłżyć(zaspokajaniegłodu,pragnienia,ochronyprzed
zimnem),przezpotrzeby,któremożnazaspokoićzapomocądóbrmaterialnych
(samochód,telewizor,mebleitp.)dopotrzebyzdobywaniawiedzy,ochronyzdrowia,
podróżowania,rozrywkiorazdążeniadotzw.samorealizacji,chęciosiąganiaambitnych
celów,wykraczającychpozapowszechnierealizowaneprzezinnych(np.ktośzuporem,
wysiłkiemitwórczymzaangażowaniempracujenadwynalazkiem,starasięzapewnić
25
