Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆI.
WPROWADZENIEDOEKONOMII
gdyżwkażdymprzypadkumniejszailośćjednegodobrajestrównoważonawiększąiloś-
ciądrugiegodobra.NaprzykładprzyprzejściuzpunktuFdopunktuGzmniejszeniu
produkcjichlebatowarzyszyzwiększenieprodukcjimaszyn.Wporównaniuzwarian-
temFwariantG(podobniejakinnewariantypołożonenakrzywej)jestwięcefektyw-
ny.NatomiastnieefektywnyjestwariantK,którywporównaniuzwariantemFoznacza
mniejsząprodukcjęzarównochleba,jakimaszyn,atymsamymniepełnewykorzystanie
istniejącychzasobówgospodarczych.ZkoleiwariantL,którywporównaniuzwariantem
Fwydajesiębardziejatrakcyjny,jestprzydanychzasobachorazprzydanympoziomie
wiedzyitechnikipoprostunieosiągalny.Niemożnabowiemwtychwarunkachzwięk-
szyćprodukcjimaszyn,niezmniejszającrównocześnieprodukcjichleba.
Sprawdzianemefektywnościprodukcjiwsensieekonomicznymjestzatemwdanych
warunkachto,czyznajdujemysięnagranicy(krawędzi)możliwościwytwórczych.Będąc
natejgranicy,wykorzystujemybowiemwpełnizasobygospodarcze;równocześnieniejest
możliwezwiększenieprodukcjijakiegośdobrabezzmniejszeniaprodukcjiinnegodobra.
Jeślitakamożliwośćistnieje,tojesttosygnał,żeznajdujemysięponiżejgranicymożliwości
wytwórczychgospodarkiiniewykorzystujemywpełniwszystkichzasobów.PunktomKiL
narysunku1.1odpowiadająwięcinneniżzaznaczonakrzywetransformacji.Wynikastąd,
żepołożeniekrzywejtransformacjimożebyćżne.Zależyonoodilościzasobóworaz
efektywnościichwykorzystania,którazkoleijestuzależnionaodtakichczynników,jak:
wiedzaiumiejętnościludzi,dyscyplinapracy,poziomtechnikiiorganizacjiprodukcji.Im
sąonewyższe,tymgranicamożliwościwytwórczychbardziejoddalasięodpoczątkuukła-
duwspółrzędnych.Gospodarkidwukrajówozbliżonychzasobachgospodarczychmogą
sięznajdowaćnazupełnieinnychkrzywychtransformacji.To,codlajednejgospodarki
jestosiągalnebeztrudu,możebyćwdanymczasiezupełnienieosiągalnedladrugiej.
Zpojęciemkrzywejtransformacjiwiążesięszerokowykorzystywanewekonomii
pojęciekosztualternatywnego.Zauważmy,żewnaszymprzykładziezwiększeniupro-
dukcjimaszyntowarzyszyzmniejszenieprodukcjichleba.Decydującsięnawiększąliczbę
maszyn,rezygnujemytymsamymzpewnejilościchleba.Podobniejestzewszelkimidecy-
zjamizwiązanymizwyboremwwarunkachograniczonościzasobów.Dlakażdejdecyzji
istniejewięcwtychwarunkachjakaśdecyzjaalternatywna.Wybierająccoś,rezygnujemy
zczegośinnego.Kupującpewneprodukty,niekupujemyinnych.Lokującpieniądzewje-
denrodzajdziałalności,rezygnujemyzewentualnegodochoduzinnychlokat.Zkażdym
tegotypuwyboremwiążesięjakiśkoszt.Tenkosztmożnawyrazićwwartościnajbardziej
cennegoalternatywnegowariantuwykorzystaniazasobów.Takpojmowanykosztnazywa-
mykosztemalternatywnym.
1.5.2.Racjonalnośćgospodarowaniairachunekekonomiczny
Zasobywystępująwograniczonychilościachiniewystarczajądowytworzeniawszystkich
dóbr,naktóreistniejespołecznezapotrzebowanie.Zasobamitrzebawięcracjonalnie
gospodarować,tzn.dokonywaćnajbardziejkorzystnychwyborów(optymalnych),doty-
czącychcelóworazmetod(sposobów)iśrodkówrealizacjitychcelów.
38