Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1.
PODSTAWOWEPOJĘCIAIPRZEDMIOTEKONOMII
Gospodarstwodomowetonajmniejszakomórkaspołeczna(najczęściejrodzina),
którawspólniegromadzidochodyiwspólniejewydaje,abyzaspokoićswojepotrzeby
konsumpcyjne.Gospodarstwodomowepełnidwiefunkcje:konsumpcyjną(decyduje,na
jakieceleprzeznaczyćswojedochodyinagromadzoneoszczędności)orazprodukcyjną
(decyduje,wjakisposóbzdobywaćdochody,np.najmującsiędopracy,prowadzącdzia-
łalnośćgospodarcząnawłasnyrachunek).Decyzjepodejmowanewgospodarstwachdo-
mowychwywierająistotnywpływnacałągospodarkę.Kupująccoślubwstrzymującsię
odzakupów,dajemysygnałyproducentom,czegopowinniwytwarzaćwięcej,azczego
zrezygnować.Wzwiązkuztymstawianebyłoczęsto(obecniecorazrzadziej)pytanie,
czyludzie,podejmującdecyzjeekonomiczne,opierająjenaracjonalnychprzesłankach
ikryteriach.Wskazywano,żeczęstotakniejest,adużywpływwywiera:niepełnainfor-
macja,tradycja,przyzwyczajenieirutyna,moda,reklama,emocje.Wniektórychteoriach
(np.marksowskiej)byłtoistotnyargument,abyograniczyćsuwerennośćkonsumentów
imechanizmówrynkowychorazzwiększyćrolępaństwa.
Wśródekonomistówpowszechniejestakceptowanypogląd,żecelegospodarstwdo-
mowychiprzedsiębiorstwsąskierowanenaosiąganiekorzyściindywidualnych,partyku-
larnych.Gospodarstwadomowepodejmujądziałalnośćgospodarczą,gdyżchcąosiągnąć
dochodyumożliwiająceimwysokąkonsumpcję,adlaprzedsiębiorstwnajważniejszejest
osiąganiewysokiegozysku.Stwarzatosilnąmotywacjędoaktywności,kreatywnościira-
cjonalnościdziałania.Aleniematuwielemiejscanaaltruizmiuwzględnianiepotrzeb
iinteresówzewnętrznych.
Podmiotem,którypowiniendostrzegaćiuwzględniaćzarównointeresyindywidu-
alne,jaiposzczególnychgrupspołeczno-zawodowychorazcałegospołeczeństwa,jest
państwo.Państwotozłożona,zróżnicowanawewnętrznie,wieloszczeblowastruktura
administracyjnadanegospołeczeństwa,zamieszkującegookreśloneterytorium.Państwo
dysponujewładząustawodawczą,wykonawcząisądowniczą.
Tetrzytypypodmiotówwystępująwkażdejgospodarce.Wśródekonomistówniema
obecniedużychżnicdotyczącychroliprzedsiębiorstwigospodarstwdomowych.Przyj-
mujesię,żepowinnyoneodgrywaćwgospodarcerolępodstawową.Oddawnanatomiast
tocząsiędyskusjeisporynatematrolipaństwaizapewneniewygasnąoneszybko.Doty-
czytozwłaszczametodizakresuingerencjipaństwawgospodarkęorazograniczaniaroli
rachunkuekonomicznegowzwiązkuztąinterwencją.
1.4.Wlasność
1.4.1.Pojęciewlasności
Istotnąrolęwprocesachspołeczno-gospodarczychodgrywająstosunkiwłasnościowe,
czylistosunkipowstającemiędzyludźmiwzwiązkuzkorzystaniemzdóbrorazdecy-
dowaniemonich.Szczególniedużeznaczeniemacharakterwłasnościpodstawowych
31