Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ2.
GŁÓWNENURTYEKONOMII
zwłaszczadokierunku,któryjestzwiązanyzD.RicardoiprawemSaya.Swójstosunek
dozastanegostanuekonomiiKeyneswyraziłwnastępującysposób:HSławionyoptymizm
tradycyjnejekonomiidoprowadziłdotego,żenaekonomistówpatrzysięjaknaKandy-
dów,którzyuciekliodzgiełkużyciadouprawyswychogrodówigłoszą,iżwszystkodzieje
sięjaknajlepiejnatymnajlepszymzeświatów,bylebytylkopozostawićgosamemusobie.
Źródłemtegooptymizmujest,zdajesię,fakt,żeekonomiściniedoceniliniebezpieczeń-
stwa,jakiestwarzadlaogólnegodobrobytuniedostatecznypopytefektywny”11.
2.6.2.UwagaKeynesaskoncentrowananaokresiekrótkimiglobalnympopycie
NajważniejszedziełoKeynesa,wydaneporazpierwszyw1936r.nositytułOgólnateo-
riazatrudnienia,procentuipieniądza.SwojąteorięiwnioskiKeynesprzeciwstawiateorii
klasycznej.Panującaklasycznateoriabyławedługniegoopisemjednegoszczególnego
przypadku,punktuskrajnegowśródmożliwychstanówgospodarkiopisemstanurów-
nowagi,przypełnymzatrudnieniu,któryzdarzasięniezwyklerzadko.CelemKeynesa
byłostworzenieogólnejteoriiwyjaśniającejwszystkiemożliwestanygospodarkistany,
którezwyklecechujeniepełnezatrudnienie.Uznał,żeabytencelzrealizować,należy
zbadaćsiły,któredecydująozmianachwielkościpopytuwcałejgospodarcenarodo-
wej.Jegostanowiskożniłosięoddotychczasowychteoriigłówniewtrzechkwestiach.
Popierwsze,Keynesanalizowałgospodarkęzpunktuwidzeniaokresukrótkiegoizało-
żeniaokreślonychzasobówczynnikówprodukcji.Odsunąłnadalszyplananalizęczynni-
kówkształtującychwielkośćzasobówwytwórczychwokresiedługim,bojakżartobliwie
powiedziałHwdługimokresiewszyscybędziemynieboszczykami”.Skupiłuwagęna
kwestiiniepełnegowykorzystaniaczynnikówprodukcjiwokresiekrótkim.Podrugie,
analizowałzależnościmiędzydochodem,popytem,zatrudnieniem,oszczędnościami
iinwestycjamiwskalicałejgospodarki,aniezperspektywygospodarstwadomowegoczy
przedsiębiorstwaalboprodukcjijednegodobra.Potrzecie,odrzuciłpogląd,żeprodukcja
niejakoautomatyczniestwarzapopyt(prawoSaya)iskupiłuwagęnapopycie.
2.6.3.Krytykaoszczędzania
KeynesowskakrytykaprawaSayajestzwiązanazjegonegatywnąocenąoszczędza-
nia.Podczasgdyklasycywoszczędzaniuupatrywalidźwignięrozwoju,Keyneswidział
wnimczynnikhamującyrozwójgospodarczy.DlaczegoKeynesodrzucaHstaromodny”
pogląd,żeoszczędnościsąwarunkieminwestycjiidochodzidowniosku,żeHwdzisiej-
szychwarunkachwzrostbogactwanietylkoniezależy,jaksiępowszechnieprzypuszcza,
odwstrzemięźliwościbogaczy,aleraczejjestprzezniąhamowany”?Otóżdlatego,że
Keynespodkreślawpływoszczędzaniajednostkinasytuacjęinnych,awkonsekwencji
11J.M.Keynes,Ogólnateoriazatrudnienia,procentuipieniądza,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa
2003,s.31–32.
61