Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆI.
WPROWADZENIEDOEKONOMII
powszechniezaojcaekonomiimiałkatedręfilozofiimoralnej–nauki,któraobejmowała
teologięnaturalną(naukęoporządkuwszechświata),etykę,prawoiekonomię.
Naszerozważaniaoprzyczynachróżnorodnościpoglądówekonomicznychpod-
sumujemystwierdzeniem,żeekonomiści,jakwszyscyinniludzie,przywiązanisądo
określonychwartościiidei.Jaknapisanonapodstawielicznychwywiadówzmakroe-
konomistami,Hekonomiścibynajmniejniesącałkowiciebezstronni,aleodpocząt-
kusązwiązanizokreślonympunktemwidzenia,którybędąpopieraćróżnegorodzaju
argumentami”
2
.Szukającodpowiedzinapytanie,dlaczegoekonomiści,zwłaszczamakro-
ekonomiści,takczęstosięzesobąniezgadzają,należytakżezwrócićuwagęnakonku-
rencjęmiędzybadaczamiiichdążeniedozaistnienianarynkuideiekonomicznychprzez
podkreślenieswojejwyjątkowości.Potrzebawyróżnieniasięireklamowaniaswojegopro-
duktusprawia,żedebataekonomiczna,zarównowśródpolityków,jakiteoretykówjest
zazwyczajburzliwa.
2.3.Ekonomiaklasycznailiberalizm
2.3.1.Podzialpracyiwolność–glówneideeojcaekonomii
Nawetzdzisiejszejperspektywymożnastwierdzić,że1776r.byłszczególny.Ogłoszenie
4lipca1776r.niezależnościStanówZjednoczonychAmerykiodWielkiejBrytaniitowielki
kroknadrodzedorealizacjiideałówwolnościpolitycznejJohnaLocka–ideałów,które
przyświecająwspółcześnieliberalnejdemokracji.Wtymsamymroku9marcawydanezo-
stałoporazpierwszydziełoAdamaSmitha,Badanianadnaturąiprzyczynamibogactwa
narodów,którezczasemzostałouznanezabibliękapitalizmuiliberalizmugospodarczego.
Aszkockiegomyśliciela,AdamaSmitha,dotąduznajemyzaojcaekonomii.Wswymdzie-
leSmithwszerokimkontekściehistorycznymigeograficznymzdefiniowałfundamentalne
pojęciaekonomiczne,opisałjakfunkcjonujerynekijakiemusząbyćspełnionewarunki,
abyrynkowagrapopytuipodażyprowadziłajednostkiinarodydodobrobytu.
JużwewstępiedoswegodziełaSmithnapisał,żeobogactwieistopniuzaspokajania
potrzebnarodudecydujejegorocznyzasóbpracy,atenzkoleizależyodwydajności
pracyiHodstosunkuliczbytych,którzypracująużytecznie,doliczbytych,którzytego
nieczynią”3.Liczbęużytecznych,produkcyjnychpracownikówSmithwiążezwielkością
oszczędnościikapitału.TymsamymSmith,podobniejakpóźniejwiększośćekonomi-
stówklasycznych,koncentrujeuwagęnaograniczeniachleżącychpostronieprodukcji,
aniekonsumpcji.Rozwijapogląd,żebogactwozależyodzasobówczynnikówprodukcji,
azwiększaniekonsumpcjiwprzyszłościjestuzależnioneodoszczędzania,czyliograni-
czaniakonsumpcjibieżącej.
2B.Snowdon,H.Vane,P
.Wynarczyk,Współczesnenurtyteoriimakroekonomii,WydawnictwoNaukowe
PWN,Warszawa1998,s.35–36.
3A.Smith,Badanianadnaturąiprzyczynamibogactwanarodów,t.1,WydawnictwoNaukowePWN,
Warszawa2007,s.3.
52
