Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆI.
WPROWADZENIEDOEKONOMII
wokreślonychjednostkachmiary.Podrugie,musząbyćone(tj.efektyinakłady)wyrażo-
newtakichsamychjednostkachmiary.Potrzecie,trzebadysponowaćmożliwiejedno-
znacznymkryteriumwyboru.Warunkiteniezawszesąspełnionewpraktyce(zwłaszcza
jeślichodziomierzalnośćefektówijednoznacznośćstosowanychkryteriówwyboru).
Oilenp.jesteśmywstaniedośćdokładnieobliczaćponoszoneprzezpaństwolubprzed-
siębiorstwanakładynadziałalnośćsocjalną,ochronęśrodowiskaczyteżbadaniana-
ukowe,otyleniepotrafimyztakąsamądokładnościąobliczaćspodziewanychefektów
(zwłaszczaefektówwsferzeprodukcji).Oznaczato,żeniewszystkiedecyzjespołeczno-
-gospodarczemogąbyćopartenaprecyzyjnymrachunkuekonomicznym.
1.6.Metodybadańekonomicznych,kategorieiprawaekonomiczne
Ekonomiastarasięformułować,awięcwykrywaćiopisywać,pewneogólneprawidłowo-
ścirządząceprocesamigospodarczymi.Tegorodzajuwykryteiopisaneprawidłowości
nazywamyprawamiekonomicznymi.Sąoneokreślanejakostalepowtarzającesięzależ-
ności(związki)międzyelementamiprocesugospodarowania.Ichidentyfikacjaniejest
sprawąprostą.Wynikatoprzedewszystkimzezłożonościprocesugospodarowania.
Naprocesgospodarowaniaskładająsiężnorodne,wielokrotniepowtarzanedziała-
niapodmiotówgospodarczych.Działaniateodbywająsięwżnych,podlegającychwięk-
szymlubmniejszymzmianom,warunkach.Sąonereakcjąnażnegorodzajubodźce
iwżnysposóboddziałująnaotaczającyczłowiekaświat.Międzytymidziałaniamiza-
chodzążnorodnezależności.Ekonomia,posługującsiętakimimetodami,jak:obser-
wacjarzeczywistości,analizafaktówidanychstatystycznych,awpewnejmierzenawet
eksperyment,starasięokreślić,któreztychzależnościsąistotne,konieczne,stalepo-
wtarzającesięimającewzwiązkuztymcharakterogólniejszychprawidłowości,aktóre
znichsąnieistotne,przypadkoweiwystępująjedyniesporadycznie.Postępującwten
sposób,ekonomiatworzyrównocześniepewneabstrakcyjnepojęcia,wyrażająceogólne
własnościżnychelementówiaspektówprocesugospodarowania.Teabstrakcyjnepo-
jęciaokreślasięmianemkategoriiekonomicznych.Chodzinp.otakiekategorie,jak:
praca,produkcja,wymiana,rynek,pieniądz,towar,cena,płaca,dochód,popyt,podaż,
kapitał,procent,zyskitd.Ustalanieistotnych(koniecznych),stalepowtarzającychsię
związkówizależnościmiędzykategoriamiekonomicznymijestrównoznacznezformuło-
waniemprawekonomii,ałączenietychprawwzwarte,powiązanezesobąlogiczniesy-
stemyzkonstruowaniemteoriiekonomicznych.Teoriitychmożebyćwiele.Każdaznich
zawierajednakzazwyczajpewienodnoszącysiędookreślonegoaspektuprocesugospo-
darowaniaitworzącyuporządkowaną,spójnącałośćzbiórdefinicji,twierdzeńihipotez
naukowych,odnoszącysiędookreślonegoaspektuprocesugospodarowaniaitworzący
uporządkowanącałość.
Teorieekonomiczneusiłująobjaśniaćiinterpretowaćrzeczywistośćgospodarczą.
Dostarczająogólnegoobrazuprocesówizjawiskgospodarczych.Wobrazietymekspo-
nujesięto,cowdanychwarunkachjesttypoweiistotne,apomijato,cojestnietypowe
40