Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3
ZbigniewRybicki
NAJCZĘSTSZESYTUACJEZAGRAŻAJĄCEŻYCIU
ZWIĄZANEZSZEROKOPOJĘTYMURAZEM
WIELONARZĄDOWYM
Obrażeniawielonarządowestanowiągłównąprzyczynę
zgonówosób<45.r.ż.WUSAztejprzyczynyumiera
rocznieok.100tys.ludzi,aprawie1,5mlnjesthospita-
lizowanych.Szczególnągrupęstanowiąurazybojowe,
wwynikuzamachówterrorystycznychimasowychkata-
strofzprzyczynnaturalnych.Ostatnioprowadzonewojny
wIrakuiAfganistaniestałysiębogatymźródłemdoświad-
czeńdotyczącychobrażeńpourazowych,czegoefektem
byłowielepublikacjiikonkretnewnioskidotycząceorga-
nizacjiudzielaniapomocyizaleceńleczniczych.
Krwotok,urazwielonarządowy,obrażeniagłowy,opa-
rzenieizakażenietogłówneprzyczynyzgonuwtejgrupie
pacjentów.
Poważnyogólnoustrojowyskutekurazunależypodej-
rzewaćwnastępującychsytuacjach:
zzderzeniepojazdówprzyprędkości60km/godz.,
zupadekzwysokości>3m,
zwypadnięciezpojazduwruchu,
zprzygniecenie,
zuwalnianieosobyzzakleszczonegopojazdu>20min,
zzderzeniepojazdówjednośladowychiquadówprzy
prędkości>30km/godz.
Woceniewstępnejposzkodowanegomożnaposłużyć
sięprostąskaląAVPU:
A(alert)–przytomny.
V(voice)–odpowiadanabodźcegłosowe.
P(pain)–reakcjanaból.
U(unconscious)–nieprzytomny.
Wstępnebadanienależyoprzećnapodstawowejskali
ABC:
A(airways–drogioddechowe)–ocenićwszelkieele-
mentymającepośredniwpływnadrożnośćdrógodde-
chowych,jakobecnośćwymiocin,krwi,uszkodzeń
mechanicznych,ciałobcychorazobjawówzaburzeń
drożnościdrógoddechowych,jakcharczenie,stridor
krtaniowy.
B(breathing-oddychanie)–ocenićczęstośćoddechów,
charakterruchówklatkipiersiowej,zaangażowaniemięśni
oddechowychdodatkowych.
C(circulation–krążenie)–ocenićczęstość,napięcie
tętna,czyjestwyczuwalnenaobwodzie,czytylkona
dużychtętnicach.
Zaleceniawodniesieniudodziałańbojowychzmieniają
punktCnaCbf(controlbleedingfrst)wcelupodkreślenia
ważnościdokonaniazatrzymaniakrwotoku.
Przyjmujesięnastępującypodziałobrażeńciała:
1.Obrażeniaotwarte(rany).
2.Obrażeniapenetrującedotyczącestrukturgłębokich.
3.Obrażeniatępe,uszkodzeniastrukturwewnętrznych
bezwidocznegozranienia.
4.Obrażenieizolowanedotyczącepojedynczejokolicy
ciała.
5.Obrażeniawielomiejscowe.
6.Obrażeniawielonarządowe.
7.Mnogieobrażenia(dotycząconajmniejdwóchokolic
ciała).
8.Obrażeniaskojarzone,czylitakie,gdzieprzyczynąjest
kilkarodzajówenergii.
9.Obrażeniawtórne(najczęściejsątozakażeniainiewy-
dolnośćnarządowa).
Olbrzymiąrolęwdiagnostyceosóbpourazachodgrywa
ultrasonografał
Dlaglobalnejocenypacjentawstanachnagłychwyni-
kającychzurazuopracowanoprotokółheadtotoe(„od
głowypopalecstopy”).Obejmujeon:
zbadanieszerokościpocheweknerwuwzrokowego
(odpowiednikciśnieniawewnątrzczaszkowego),
zbadanieklatkipiersiowejpoobustronach,
zbadanieprzezklatkoweserca,
zbadaniebrzucha,
zocenęukładużylnegokończyn.
Napodstawieoceny121pacjentówpourazowych,
uktórychzastosowanopowyższyprotokół,stwierdzono
w85,6%odchyleniaodstanuprawidłowego,aw58,4%
dalszadiagnostykapotwierdziławstępnerozpoznanie.
Czasprzeprowadzeniabadaniawynosiłśrednio19min.
9
