Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI.Opojęciudoktrynpolitycznychiprawnych
Uważam,żezdefiniowaniaprzedmiotubadańuniknąćniemożna.Należyprzecież
wiedzieć,cobadamy-nawetjeślirezultatysądalekieoddoskonałości,aotrzymuje-
mywefekcieswoistąnsieczkę”pojęciową.
DobardziejswegoczasudyskutowanychokreśleńdoktrynnależypropozycjaGrze-
gorzaL.Seidlera.Podkreślaonprzedewszystkimnienaukowycharakterdoktryn,
wyłączającspodichformalnegozasięgumarksizm.Wtymujęciuświatideidzielisię
nanienaukowedoktrynyijedynienaukowymarksizm.Zastrzegałonzarazem,żeta-
kieujęcienieoznaczaodrzuceniawartościtkwiącychwposzczególnychdoktrynach,
ponieważ:
Dziejedoktrynpolitycznychsązarównohistoriąprawdyospołeczeństwie,jakihistorią
błędówipomyłeknierozłączniepowiązanychzszukaniemprawdy2.
JerzyLandeuważał,żehistoriadoktrynmawskazywaćprzedewszystkimdetermi-
nantysamejdoktrynywodniesieniudojejgenezyitreści.Odmiennieodmarksizmu
umieszczałjeprzedewszystkimwsferzezjawiskpsychologicznych.
2
Częściejspotykamyjednakmniejkategorycznetezymetodologiczne.Ograniczając
siędowspółczesnychiwywodzącychsięjedyniezkręgupolskiejnaukiokreśleń
ndoktrynapolitycznaiprawna”,przytoczmynajbardziejpowszechne.
Oilewpodejściachwychodzącychzmarksistowskiejpostawymetodologicznejmoż-
nadostrzecgłównieakcentowanieklasowejtreściifunkcjidoktryn,otylewinnych
podkreślasięzgołaodmienneaspekty.Znacznaliczbauczonychzajmującychsiędok-
trynamiakcentujeetyczneźródłaifunkcjedoktryn,częstoodnoszącjedoprzyj-
mowanegoprzezsiebiesystemuwartości,oczywiścietraktowanychjakoabsolutne.
Podejścietakiebyłoszczególniecharakterystycznedladziewiętnastowiecznegoide-
alizmu(głównieobiektywnego).
AndrzejSylwestrzaksądzi,że:
Doktrynypolityczneiprawnesątohistorycznieuwarunkowanepoglądywyjaśniająceza-
sadypowstania,organizacji,funkcjonowaniaorazwskazującecelestojąceprzedpaństwem
iprawem3.
Natomiastfunkcjedoktrynujmujeonnastępująco:
Uwzględniającproblemspołecznegooddziaływaniadoktrynpolitycznych,związanych
zwywieraniemwpływunakształtowaniepostawświatopoglądowych,podjąćmożemy
2G.L.Seidler,Przedmarksowskamyślpolityczna,Kraków1978,s.7.
3A.Sylwestrzak,Historiadoktrynpolitycznychiprawnych,Warszawa2002,s.16.
