Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ
2
Matematykawewczesnych
cywilizacjach
Wwiększościnaukjednopokolenieniszczyto,cozbudowałoinne,acoustanowiłajednaosoba,
drugatocofa.Wsamejmatematycekażdepokoleniebudujenowąopowieśćnastarejstrukturze.
HERMANNHANKEL
2010.PapirusRhinda
Egipskiepapirusymatematyczne
Pozaewentualnymwyjątkiemastronomiimatematykajestnajstarszązdokładnychnaukionajwiększej
ciągłości.Jejpoczątkileżąporozrzucanewemglestarożytności.Częstomówisięnam,żewmate-
matycewszystkiedrogiprowadządoGrecji.AlesamiGrecymieliinnewyobrażenieotym,gdzie
zaczęłasięmatematyka.PreferowanewyobrażeniejestprezentowaneprzezArystotelesa,którynapisał
wswojejMetafizyce:nNaukimatematycznepochodzązpobliskiegoEgiptu,gdyżtamklasakapłańska
miaławolnyczas”.Jesttoczęściowoprawdą,gdyżnajbardziejspektakularnepostępywmatematyce
miałymiejscejednocześniezistnieniemklasypróżniaczejpoświęcającejsiędążeniudowiedzy.Bar-
dziejprozaicznypoglądgłosi,żematematykawyłoniłasięzpotrzebpraktycznych.Egipcjaniepo-
trzebowalizwykłejarytmetykiwcodziennychtransakcjachhandlowychidlarządu,któryustalałpodat-
ki,abyobliczyćodsetkiodpożyczek,obliczaćwynagrodzeniaizbudowaćdziałającykalendarz.Proste
regułygeometrycznemiałyzastosowaniedookreślaniagranicpólizawartościspichrzy.JeśliHerodot
nazwałEgiptdaremNilu,tomożemynazwaćdrugimdaremgeometrię.Wrazzcorocznymiwylewami
wdolinieNilustałosiękonieczne,abydlacelówpodatkowychokreślać,ileziemiprzybyłolubzostało
utraconej.TaktopostrzegałgreckikomentatorProklos(410
-
184n.e.),któregoKomentarzdopierwszej
księgiElementówEuklidesajestnieocenionymźródłeminformacjiogeometriiprzed-euklidesowej:
WedlepowszechnegomniemaniageometriazostałanajpierwodkrytaprzezEgipcjanimiałapoczą-
tekwpomiarachichziem.Byłatodlanichkonieczność,gdyżNilwylewałizacierałgranicemiędzy
ichposiadłościami.
Początkowonaciskkładziononamatematykęużytkową,szybkojednakprzedmiottenzacząłbyć
studiowanydlasamegopoznania.Algebraostateczniewyewoluowałaztechnikobliczeniowych,ageo-
metriateoretycznazaczęłasięodpomiarówziemi.
WiększośćhistorykówdatujepoczątekodkrywaniastarożytnejprzeszłościEgiptuodniefortunnej
inwazjiNapoleonaBonapartew1798roku.WkwietniutamtegorokuNapoleonwyruszyłżaglowcami
