Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
ROZDZIAŁ1.Wczesneliczbyisymbole
(d)DCCLXXXVII.
(e)
.
(f)
.
(a)DodajCMiXIX.
(b)DodajMMCLXIiMDXX.
(c)DodajXXIViXLVI.
(d)OdejmijXXIIIodXXX.
(e)OdejmijCLXIodCCLII.
(f)PomnóżXXXIVprzezXVI.
13.Wykonajwskazanedziałaniaiwyraźodpowiedziwlicz-
bachrzymskich.
1030.ZapisywanieliczbprzezBabilończyków
Babilońskiepismoklinowe
OpróczEgipcjankulturąstarożytności,któramiałaznaczącywpływnarozwójmatematyki,byliBabi-
lończycy.OkreślenienBabilończycy”jesttuużytebezograniczeńchronologicznychiodnosisiędo
ludów,którewieletysięcylattemuzajmowałyżyznąrówninęmiędzybliźniaczymirzekami,Tygrysem
iEufratem.GrecynazywalitenkrajnMezopotamią",cooznaczankrajmiędzyrzekami”.Większośćjest
dziśczęściąwspółczesnegopaństwaIraku,choćTygrysiEufratmająźródławTurcji.Ludziewtym
regionie
-
akonkretniewnizinnychmoczarachwpobliżuZatokiPerskiej
-
przekroczyliprógcywi-
lizacjimniejwięcejwtymsamymczasie,jaktozrobiliwEgipcie,czyliokołoroku3500p.n.e.lub
niecowcześniej.PustyniaotaczającaEgiptzpowodzeniemchroniłagoprzedinwazją,leczotwarterów-
ninydolinyTygrysaiEufratubyłytrudniejszedoobrony.WczesnahistoriaMezopotamiitowdużej
większościhistorianieustannychinwazjiprzeznapastnikówprzyciąganychbogactwemziemi,którzy
podbiliswoichdekadenckichpoprzedników,wchłonęliichkulturęiosiedlilisię,cieszącsiębogactwem
ażdoczasu,gdyzostalipochłonięciprzezkolejnafalęintruzów.
Wkrótceporoku3000p.n.e.Babilończycyrozwinęlisystempisaniapochodzącyodnpiktogramów”
-
rodzajupismaobrazkowegoniecopodobnegodohieroglifów.Alemateriaływybranedopisanianakła-
dałynanichpewneograniczenia,którewkrótceokradłypiktogramyzjakiegokolwiekpodobieństwa
doprzedstawianychobiektów.PodczasgdyEgipcjanieużywalidozapisupióraiatramentu,Babiloń-
czycykorzystalinajpierwztrzciny,apotemzrylcaztrójkątnąkońcówką.Robilitymodciski(nierysy)
nawilgotnejglinie.Glinaszybkowysycha,więcdokumentymusiałybyćwzględniekrótkieipisane
wjednymczasie,alebyłypraktycznieniezniszczalne,powyprażeniuwpieculubpodwpływemsłońca.
(Kontrastujetozmetodąchińską,któraobejmowałamateriałpiśmiennyłatwiejulegającyzniszczeniu,
jakkoralubbambus,iniepozwoliłanazachowanietrwałychdowodówwczesnychdokonańkultury).
Ostrykoniecpisakawykonywałruchpionowy(),aprzypodstawiebyłmniejlubbardziejgłęboki
odcisk(),takżepołączonymefektembyłrysunekzgłówkąiogonkiemprzypominającyklinlub
paznokieć().Ponieważłacińskiesłowonklin”tocuneus,wynikającastądpostaćpismanosinaukową
nazwęncuneiform”,popolskupismoklinowe.
Pismoklinowebyłonaturalnąkonsekwencjąwyboruglinyjakonośnikapisma.Rysikniepozwalał
narysowaniezakrzywionychlinii,więcsymbolepiktograficznemusiałybyćzłożonezklinówskiero-
wanychwróżnestrony:pionowo,poziomo
iukośnie
lub
.Dotychtrzechtypówdodanopóźniej
jeszczejedenklin,którywyglądałjaknawiaskątowyotwartywprawoibyłkreślonydziękitrzymaniu
rysikatak,żejegobokiwcinałysięwglinianątabliczkę.Teczterytypyklinówmusiałyposłużyćna
wszystkierysunki,gdyżwykonanieinnychbyłomęczącedlarękiizajmowałozadużoczasu.Wprze-
ciwieństwiedohieroglifów,któreprzypominałypismoobrazkowe,niemaldokońcacywilizacjiegip-
