Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Historiarewolucji
7
NielsHendrikBohr(1885–1962),duńskifizyk,
profesorUniwersytetuwKopenhadze.Odegrał
czołowąrolęwpowstaniuiinterpretacjimecha-
nikikwantowej(przeczytająotymPaństwow
dalszejczęścitegorozdziału).NielsBohruro-
dziłsięwKopenhadze.OjcemBohrabyłpro-
fesorfizjologiinaUniwersyteciewtymmieście.
TamwłaśniestudiowałNiels,apotem,wro-
ku1911uzyskałdoktorat.Podoktoracieudał
siędoCambridge,abypracowaćpodkierun-
kiemodkrywcyelektronuJ.J.Thomsona.Współ-
pracasięnieukładała.Wroku1912Bohrza-
cząłwspółpracowaćzniedawnymodkrywcąją-
draatomowegoErnestemRutherfordem(Uni-
wersytetwManchesterze).TamNielsBohrdo-
konałprzełomu.Postulował,żeorbitalnymo-
mentpęduelektronujestskwantowany,boina-
czejelektronnieuchronniespadłbyspiralnymlo-
temnajądro.Wroku1922otrzymałNagrodę
Nobla„forhisinvestigationofthestructureof
atoms”.Wtymsamymrokuurodziłmusięsyn
AageNielsBohr—przyszłynoblista(1975,za
teorięstrukturyjądraatomowego).Wpaździerni-
ku1943rokuBohrwrazzrodzinąuciekłzDanii
doSzwecji,apotemdoWielkiejBrytaniiiUSA
(gdziepracowałjakodoradcaProjektuManhat-
tan).PowojnierodzinaBohrówwróciładoDanii.
atomamiitubyłatotalnaklęska,
...chybażewziąłHe+,wtedyznowuwszystko
sięzgadzało12!
NielsBohrodegrałogromnąrolęinspirującąwrozwojuiupowszechnieniu
mechanikikwantowej.Założonyprzezniegow1921r.wKopenhadzeInsty-
tutFizykiTeoretycznejbyłwlatach20.i30.XXwiekuczołowymośrodkiem,
wktórymmłodzifizycyzcałegoświatapoznawaliirozwijalikwantowąteorię
materii13.Bohrwniósłtakżedoniosływkładwanalizęfilozoficznychaspektów
mechanikikwantowej,współtworząc(wrazzHeisenbergiem,BornemivonNeu-
mannem)tzw.kopenhaskąinterpretacjęmechanikikwantowej.Wmyśltejinter-
pretacjimechanikakwantowastanowispójnyipełnymodelrzeczywistości,ajej
sprzecznościzfizykąklasycznąmającharakterfundamentalny14,choćwgranicy
h→0(gdziehjeststałąPlancka)przewidywaniafizykikwantowejredukująsię
doprzewidywańfizykiklasycznej,spełniająctzw.zasadękorespondencjiBohra.
12Bohr(nierozważnie)niechciałopublikowaćwyników,dopókinieotrzymazgodnościdlainnych
atomów(nieotrzymałbyjejnigdy!).JegoszefRutherfordtłumaczyłmu:„Bohr,wyjaśniaszwodór,
wyjaśniaszhel,więcwszyscyuwierząwresztę!”
13JohnArchibaldWheeleropowiada,żegdyporazpierwszyprzyjechałdoInstytutuwlatachtrzy-
dziestych,zapytałogrodnika,gdziemógłbyznaleźćprofesoraNielsaBohra.Natoogrodnik:„Toja...”
14Chodzituzwłaszczaoto,żemechanikakwantowaniejestteoriądeterministyczną.Ztymbrakiem
determinizmuniejestcałkiemźle.Jakpokażemyjeszczewtymrozdziale,wmechanicekwantowej
panujepełnydeterminizmwprzestrzenistanówukładu.Niemanatomiastdeterminizmuprzypomiarach
wnaszejprzestrzeni.
