Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
64
2.RównanieSchrödingera
jestniezmienniczywzględeminwersji,czylizachowujeparzystość.Dlaˆ
Vjest
tooczywiste(odległościcząsteksięniezmieniają),wlaplasjanachjesttoteż
oczywiste,bopodczasdwukrotnegoróżniczkowaniaminusrazyminusdajeplus.
Znowuwięc
funkcjafalowastanustacjonarnegojestfunkcjąwłasnąoperacjiinwersji,
awartościąwłasnąmożebyćtylkoalboΠ=1,alboΠ=1(tę
właściwośćnazwiemyparzystością,wskrócieP).
Takmusibyć,bojeślidwarazydokonamyinwersji,totakjakbyśmynicnie
zrobili.Mamywięc
ΨpN(r,R)=ΠΨpN(r,R),
także
Ψ
0N(r,R)=ΠΨ
0N(r,R),
przyczymΠ{1,1}.
TerazCzytelnikazaskoczymy.Zprzytoczonychrozważańwynika,żeżadna
molekuła...niemożemiećmomentudipolowegowżadnymzeswoichstanów
stacjonarnych!Istotnie,momentdipolowytowartośćśredniaoperatoramomentu
dipolowego,czyliµ=(Ψ0N|ˆ
µΨ
0N)=(Ψ0N|(Σ
iqiri)Ψ0N),gdzieqioznacza
ładunekcząstkiwskazywanejprzezwektorri.Całkęobliczymybardzoszybko:
funkcjapodcałkowajestfunkcjąnieparzystązewzględunainwersjęiwobectego
µ=0.
Jakto?CzywobectegopojęciemomentudipolowegoHClnależywłożyć
międzybajki?Możnapowiedziećżartem,żejeśliHClniemamomentudipo-
lowego,toH
2pewnietymbardziejniemamomentudipolowego!Coztym
momentem?
Podkreślmy,żenaszakonkluzjadotyczycałkowitejfunkcjifalowejmoleku-
ły,któramusiuwzględniaćizotropowośćprzestrzeni(wynikazniejjednakowe
prawdopodobieństwowszystkichmożliwychorientacjimolekuływprzestrzeni).
Jeślitylkodlaniektórychcząstekwukładzie(np.elektronów)stosowalibyśmy
transformacjęrr,adlainnych(np.jąder)nie,toożadnejparzystościczy
nieparzystościfunkcjifalowejniemożebyćmowy.Wrozdziale6utworzymyha-
miltonian,wktórymjądrabędąwprzestrzeniunieruchomione(tzw.przybliżenie
adiabatycznelubprzybliżenieBorna–Oppenheimera),aelektronybędąopisane
elektronowąfunkcjąfalową.Wtedyfunkcjaelektronowaniebędziemiałaokre-
ślonejparzystości.WyobraźmysobienaprzykładmolekułęHFzjądramiunie-
ruchomionyminaosix.Zastosowanieoperacjiinwersjiprzerzucifunkcjęfalową
elektronówwinnerejony,ajądrazostanąnamiejscu!Tocałkieminnafunkcja!
Niemaparzystościczynieparzystości.Nicdziwnego,żejeślizfunkcjąelektro-