Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
krytykowanymprzezobuuczestnikówsporu,przedewszystkimzasądypłyt-
kie,nieopartenarzetelnejanaliziedziełaiposługiwaniesiębanałami,było
podpióremawangardzistywyjątkowomocnąobelgą.
PrzybośporazkolejnypodjąłpolemikęzIrzykowskimwUwagachonowej
liryce,broniącsięprzedzarzutemniezrozumialstwa41.Wskazałbłądwrozu-
mowaniukrytyka,któryoskarżającpoetówawangardowychopisaniewierszy
niezrozumiałych,odwoływałsiędopowszechnychoczekiwań,stawianych
literaturzeiposługiwałsiętymisamymikryteriamiwodniesieniudopoezji
iprozy.Przybośpisał:
Irzykowskizarzucającnowejpoezjiniezrozumiałość,jestniewątpliwiewielo-
głosemtłumuiniewątpliwiewjegoatakachtłuczesię–wtowierzymymy,po-
eci–jakaśpomyłka.Jaka?Pomyłkatakiegoczytelnika,którynawykiodczuwania
irozumieniaprozyprzenosidolekturypoezji.[…]Podkreślamfaktodrębności,
specyficznościjęzykapoezji.Błądnnierozumiejących”pochodzistąd,żedoszukują
sięonitegosamego,potocznego,znaczeniawsłowie,obrazie,zdaniupoetyc-
kim–cowprozie.Tymczasemjednoitosamosłowowprozieawpoezji–to
dwieróżnerzeczy42.
nTrudtworzeniaswoistejmowyuczuć”,jakipodjęłaawangarda,niemógł
byćutożsamiany–jakczyniłtoIrzykowski–zpogardąndlawszystkiego,co
epigoniczneiłatwe”43.
Rymyiwspółbrzmienia,którewlirycePrzybosiakorespondowałyzazwy-
czajzinterpretacjąutworu,podkreślałylubnawettworzyłysensynaddane
imetaforyczne,spotkałysięzostrąkrytykąIrzykowskiego,którywidział
wnichjedyniepustekalamburyiprześmiewczojekrytykował,pisząc:nnie
sąbyczetakiezdobycze”
44
.Awangardowypoetawielokrotniebroniłswoich
poetyckichpomysłów
45
,nigdyjednakniepodejrzewałIrzykowskiegoonie-
zrozumieniekonceptu.NietyleoskarżałIrzykowskiegooprowokację,ile
zsatysfakcjąprześwietlałjegostrategięcelowegoośmieszeniaawangardo-
wychwspółbrzmień.Pisałzuznaniemdlaliteraturoznawczychkompetencji
krytyka:
Irzykowskijestzbytzamiłowanympolemistą,ceniącymtengatunekpisarskidla
niegosamego,żebydlazaostrzeniakontratakuprzeciwnikaniepozwolićsobie
41
ToodniesieniedoartykułuIrzykowskiego,Niezrozumialstwo,nWiadomościLiterackie”
1924,nr38,włączonegoprzezautoradozbioruszkicówSłońwśródporcelany(1934).Tekst
zapoczątkowałdużąpolemikę.
42J.Przyboś,Uwagionowejliryce,nPion”1935,nr2.Przedrukowanywniniejszymtomie.
43Tamże.
44nNiesąbyczetakiezdobycze”–takbrzmiostatniezdanieprzywołanegowyżejartykułu
IrzykowskiegoZgiełkaścisktzw.walorów(nPion”1934,nr39),przedr.w:K.Irzykowski,Pisma
rozproszone,t.3(1932–1935),Kraków2000,s.384.
45
M.in.wtekścieDwachwyty,nGazetaArtystów”1938,nr8orazUwagionowejliryce…,dz.cyt.
28
