Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pobraniazpożywieniemkaloriiiniektórychskładnikówodżywczych.Porazpierwszy
normypojawiłysięwlatach30.XXwiekuwAnglii,następniewStanachZjednoczonych,
ZwiązkuSocjalistycznychRepublikRadzieckich(państwoistniejącewlatach1922-1991)
iKanadzie.Wrazzpostępemnaukinormypodlegająregularnymzmianom,zuwzględnie-
niemkoniecznościzapobieganiachorobomprzewlekłym.Ustalonotakżeakceptowalne
zakresydystrybucjimakroskładnikówodżywczychoraztolerowanegórnegranicespoży-
cia,poprzekroczeniuktórychmogąwystapićniepożądaneobjawyzdrowotne.
Stwierdzenieistnieniaścisłegozwiązkumiędzyżywieniemarozwojem,zdrowiemczłowie-
kaijegosprawnościąfizycznąspowodowałogwałtownywzrostznaczenianaukiożywie-
niu.WkońcuXXwiekudynamicznierozwijałysiębadaniadotyczącezawartychwżywności
nieodżywczychsubstancjiwykazującychwłaściwościfunkcjonalne,interakcjiskładników
odżywczych,ichoddziaływańzksenobiotykamiilekamiorazwpływutychinterakcjina
umysłowyifizycznyrozwójczłowieka.Zwracanoteżbaczniejsząuwagęnarolęczynnika
genetycznegoijegoznaczeniedlarozwoju,stanuodżywieniaizdrowialudzioraznaróż-
norakieuwarunkowaniazachowaniasięczłowiekajakokonsumentażywności,będącego
aktywnymuczestnikiemstronypopytowejrynku.Istotneimpulsydonaukiożywieniuczło-
wiekawniosłarozwijającasiędyskusjanatematrolimikrobiotywekosystemieprzewodu
pokarmowego.Wszystkotostwarzanowe,interesującekierunkibadań,będącewyzwaniem
dladalszegorozwojunaukiożywieniu,którabyćmożewprzyszłościprzybierzemiano
(eko)trofologiilubnutritiologii.Terminytesąjużwprowadzanedoprogramówstudiówwyż-
szychibadańnaukowychm.in.wNiemczech,RosjiiniektórychkrajachAmerykiŁacińskiej.
Naukaożywieniuczłowiekamacharakterinterdyscyplinarny,apodstawowymźródłem
jejrozwojusąodkryciawnaukachchemicznychifizycznych,mającezastosowaniedo
opisustrukturiprocesówbiologicznych.Obejmujetakżefizjologię,biochemięibiologię
molekularnąoraztakiedziedzinyjaksocjologia,psychologiaiantropologia,którebadają
wpływpostaw,przekonań,preferencjiitradycjikulturowychnawyboryżywieniowe.Ma
ponadtozwiązekznaukamirolniczymi,ekonomicznymiipolitycznymi,gdyżzajmujesię
badaniami,jakspołecznośćświatowaprodukujeżywność,rozpoznajeireagujenagłód
orazśmiertelnośćspowodowanąprzezniedożywienie.Obokdotychczasowychobszarów
badawczychwdziedziniebiochemii,fizjologiiihigienyżywieniaorazżywieniakliniczne-
gopojawiłysięnowespecjalnościnaukowe,m.in.epidemiologiażywieniowa,zdrowie
publiczneipolitykawyżywienia.Wrazzpostępemwbadaniachizmianamiwnaszym
otoczeniuzakrespojęciowynaukiożywieniuwciążewoluuje.
GrahamLusk,wswoimpionierskimdzielepoświęconymtejnauce,stwierdziłw1906roku,
żeHżywieniemożebyćzdefniowanejakosumaprocesówzwiązanychzewzrostem,
utrzymanieminaprawążywegociałajakocałościlubtworzącychjeorganów”.Proce-
syteobejmująłańcuchzdarzeń,wwynikuktórychskładnikiodżywczeuzyskanezpoży-
wieniadocierajądoposzczególnychkomórekipełniąworganizmiejednąztrzechfunkcji:
dostarczająenergii,regulująprocesyzachodząceworganizmielubwspomagająwzrost
inaprawętkanek.Wszyscyludzieprzezcałeżyciemajązapotrzebowanienatesame
składnikiodżywcze,alewróżnychilościach.Możnawięcpowiedzieć,żeciałoczłowieka
26
CzęśćI.Wstęp
