Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Kształtowaniesiędyscypliny–głównenurtypolskiejpedagogikispołecznej...
37
kluczową–kategorięsystemuspołecznego.Systemspołecznywzastosowaniudo
funkcjonowaniaśrodowiskawychowawczego,zeszczególnymuwzględnieniemroli
instytucji,aktualizujesięwedługautoranatrzechpłaszczyznach:„1.ogólnokrajo-
wymsystemieoświaty;2.sieciinstytucjiokreślonejspołecznościterytorialnej;3.
konkretnejinstytucjiwychowawczej,przedewszystkimszkoły”(ibidem,s.487).Tak
rozumianysystemspołecznyobejmowałwiększośćproblemówporuszanychdotądna
grunciepedagogikispołecznej.Autorpodjąłrównieżproblemwzajemnegooddziały-
waniawskazywanychpłaszczyznsystemuspołecznego,wskazującnapotrzebęich
funkcjonalnegopowiązania.Potrzebatajestważnazwłaszcza,iżmamytudo
czynieniazsystememspołecznymanalizowanymzpunktuwidzeniapostulowanego
modelujegofunkcjonowania(aspektpedagogikispołecznej)(ibidem,s.492).
13
Ramka1.4.SpecyfikakoncepcjiStanisławaKowalskiego
PodsumowująckoncepcjęStanisławaKowalskiego,możnapowiedzieć,iżautorbardzowyraźnie
osadziłswojąkoncepcjęnagrunciesocjologiiwychowania.Pisałonnatentemat:„Zpowyższych
ujęćwynika,żeaniterendziałalności,anizasięginstytucji,aninawetrodzajedziałalnościnajbliższej
wskazującenaprzedmiotpedagogikispołecznejjakodyscyplinypraktycznej,niemogąstanowić
kryteriumjejodrębnościwstosunkudosocjologiiwychowania”(ibidem,s.46).Przyjmujączasadę,
wziętązogólnejmetodologiinauk(KamińskiS.,1981;Such,Szcześniak,1997),iżmetodaidzieza
przedmiotem,itoprzedmiotwłaśnieświadczyospecyficedanejnaukiorazokreślatęspecyfikę
(rozstrzygnięciawięccodoprzedmiotusąnadrzędnewstosunkudowszystkichpoziomów
budowanejteorii–ontologicznego,epistemologicznego,aksjologicznego,jakrównieżwstosunkudo
przyjmowanejmetodologii),należysięzastanowić,czyinailekoncepcjaautorajestkoncepcją
pedagogikispołecznej.Pozostawiająctorozstrzygnięciedodalszychbadań,możnapowiedzieć,że
napoziomieźródłowychproblemówswojejkoncepcji,awięcrozumienianp.procesuwychowania
orazpojęciaśrodowiska,Autor,wywodzącsięzeszkołyF.Znanieckiego,wyraźnienawiązujedo
jegopoglądów.Jednocześniejednakdeklarujeswojąideowąprzynależnośćdomarksistowskiego
sposoburozumieniaświataspołecznego.
Napoziomieideowymorazwodniesieniudowąskopojętychzałożeńwswojejkoncepcji,
trudnojestturównieżmówićozwiązkachzpoglądamiHelenyRadlińskiej.Kowalskiemubliższesą
wtymwzględziepracepisanewkręguhumanistycznejsocjologiiF.Znanieckiego,np.prace
T.Szczurkiewicza,J.Szczepańskiego,F.Znanieckiego,czywcześniejszepraceS.Rychlińskiego.
Biorączaśpoduwagęfunkcjonalnąwspółzależnośćdefiniowanejprzezniegostrukturysystemu
społecznego,możnapowiedzieć,iżkoncepcjaS.Kowalskiego,będąckoncepcjąwyprowadzoną
znurtusocjologiiwychowania,wyraźnieprzyjmujepodejściesystemowe.Autorprzyjmujerównież
funkcjonalizmspołecznyoraz
wzwiązkuznimwyraźnyinstytucjonalizm.Taoptykamatubardziejstrukturalnycharakterniż
wpracachR.Wroczyńskiego,któregorozstrzygnięciapozostajązawszewbliskimzwiązku
zwychowaniempozaszkolnym.Wtymsensiemożnamówićowiększympedagogicznymnachyleniu
koncepcjiRyszardaWroczyńskiego.Bardzomałomiejscawswoichrozważaniachautorpoświęca
problematycekoncepcjiczłowieka,którajestwtymwypadkuwtórnadorozstrzygnięćprzyjmowanych
wstosunkudofunkcjonowaniastrukturspołecznych.Kowalskizdajesiętutajbyćklasycznym
przedstawicielemkoncepcjimarksistowskiej,przyjmującej,iżczłowiekjestwytworemokreślonych
warunkówspołecznych
13
.
13
ŚwiadczyłybyotymrównieżpraceKowalskiegozlat60.XXw.,wktórychnagruncie
psychologiispołecznejprzyjmowałonwyraźnymarksistowskipunktwidzenia(zob.Kowalski,1956).
