Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ipamięciąuróżnychgatunkówzwierząt.W1921r.
człowieka,jejbogactwoprzyciągacorazwięcejludzi
WashburnjakodrugakobietastanęłanaczeleAme-
-kobietimężczyzn,reprezentującychwszystkie
rykańskiegoTowarzystwaPsychologicznego.
warstwyspołeczeństwa.
HelenThompsonWoolley(1874-1947)przepro-
wadziłabadania,wktórychzajmowałasięanalizowa-
Współczesnekierunki
niemróżnicmiędzypłciami;badaniatenależały
wpsychologii
donajwcześniejszychpoświęconychtejtematyce
(Maracekiin.,2003;Milar,2000).Wbadaniuprzepro-
Przypuśćmy,żetwojakoleżankaprzyjęłazaprosze-
wadzonymwramachpracydoktorskiejnaUniwer-
nienafinałowymeczpiłkarski.Jakie
podejście
sytecieChicagowskimw1900r.Woolleyporównywała
dooglądaniategomeczuprzyjmiekażdezwas?
wynikiuzyskaneprzez25mężczyzni25kobiet
Przypuśćmy,żejednozwasgrałowpiłkęnożną
wzestawietestów,obejmującymtestyinteligencji
wszkoleśredniej,adrugienieuprawiałotego
iemocji.Badanietodoprowadziłojądowniosku,że
sportu.Alboprzypuśćmy,żektóreśzwasoduro-
różnicemiędzypłciamiwynikająniezichnaturalnych
dzeniakibicowałojednemuzrywalizującychzes-
zdolności,leczraczejzróżnicwdoświadczeniach
połów,podczasgdydrugieniebyłoprzedtem
społecznychmężczyznikobietwciąguichżycia.
zaangażowaneemocjonalniepożadnejzestron.
Woolleybyłatakżeautorkąsłynnejkrytykin[…]rażą-
Zdajeszsobiezapewnesprawęztego,jakteróżne
cejosobistejstronniczości,zamęczenialogikiwsłuż-
podejściawpłynęłybynawasząocenęprzebiegu
biepodtrzymywaniauprzedzeń,bezpodstawnych
spotkania.
twierdzeń,anawetsentymentalnychbzduribredni”
Podobnie,podejściastosowaneprzezpsycho-
(Woolley
,1910,s.340),charakteryzującychbadania
logówdecydująotym,wjakisposóbbadająoniza-
-przeprowadzanegłównieprzezmężczyzn-których
chowanieiprocesypsychiczne.Rodzajpodejścia
przedmiotembyłyróżnicemiędzypłciami.
wpływanato,czegopsychologowieszukają,na
LetaStetterHollingworth(1886-1939)zosta-
copatrząijakiemetodybadawczestosują.Wtej
łazainspirowanaprzezHelenWoolleydozbiera-
częścirozdziałuprzedstawimysiedemsposobów
niadanychbadawczychdotyczącychtwierdzeń
podejścia-kierunekpsychodynamiczny,behawio-
oróżnicachzwiązanychzpłcią(Marecekiin.,
rystyczny,humanistyczny,poznawczy,biologiczny,
2003).Atakowałaszczególnietwierdzenie,żekobie-
ewolucjonistycznyispołeczno-kulturowy.Czyta-
tysągenetyczniegorszeodmężczyznpodwzglę-
jąconich,zwróćuwagęnato,jakkażdyztych
dempoziomuzdolnościtwórczychiinteligencji.
kierunkówdefiniujeprzyczynyikonsekwencje
Przeprowadziłateżbadania(zaliczanedonajwcześ-
zachowania.
niejszychpoświęconychtejproblematyce)nad
Tuparęsłówprzestrogi:chociażkażdykierunek
dziećmi,którewtestachuzyskiwaływynikirepre-
reprezentujeinnepodejściedogłównychzagad-
zentująceskrajnepoziomyinteligencji-naddziećmi
nieńpsychologii,powinieneśzdawaćsobiesprawę,
zarównoupośledzonymiumysłowo,jakiuzdolnio-
dlaczegowiększośćpsychologówzapożyczaiłączy
nymi.Opracowałaprogramnauczaniapomocny
koncepcjezkilkutakichkierunków.Każdeztych
wrozwijaniutalentówdzieciuzdolnionychizdoła-
podejśćprzyczyniasiędolepszegorozumienia
ławdrożyćgownowojorskichszkołach.
całościludzkichdoświadczeń.
Odczasów,wktórychtekobietybyłypionierka-
mi,psychologiaznaczniesięzmieniłaizróżnicowa-
Kierunekpsychodynamiczny
ła.Wostatnichlatachwięcejkobietniżmężczyzn
uzyskałostopieńdoktorafilozofii(PhD)wtejdzie-
Zgodniezpodejściempsychodynamicznym
dzinie(Hofferiin.,2007).Wcałej
Psychologiiiży-
(
psychodynamicperspective
)zachowaniejest
ciu
będziemypoświęcaćszczególnąuwagępracy
motywowane(czylinnapędzane”)przezpotężne
różnychbadaczy.Wmiaręjakpsychologiawnosi
siływewnętrzne.Wedługtegopogląduprzyczyną
swójwkładdonaukiiinnychdziedzindziałalności
działańludzkichsąwrodzoneinstynkty,biolo-
Ewolucjanowoczesnejpsychologii
13
