Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Miarysamoopisowe
samoopisówniemożebyćstosowanychwprzypad-
kudziecinieumiejącychjeszczemówić,niepiśmien-
Częstobadaczezainteresowanisąuzyskaniemda-
nychdorosłych,cudzoziemców,niektórychludzi
nychodoświadczeniach,którychniemogąobser-
zzaburzeniamipsychicznymiorazzwierząt.Nawet
wowaćbezpośrednio.Czasamidoświadczeniate
wtedy,gdymożnaposługiwaćsięsprawozdaniami
sąwewnętrznymistanamipsychicznymi,takimijak
słownymi,mogąoneniebyćrzetelnelubtrafne.Ba-
przekonania,postawyiuczucia.Kiedyindziejsąone
danimogąbłędnierozumiećpytanialubniepamiętać
zachowaniamizewnętrznymi,którejednak-jak
dobrze,czegowrzeczywistościdoświadczyli.Ponad-
czynnościseksualnelubczynyprzestępcze-zwykle
tonamiarysamoopisowemożewpływaćpotrzeba
niesądostępneobserwacjipsychologów.Wtych
aprobatyspołecznej-ludziemogąudzielaćfałszy-
przypadkachbadaniaopierająsięnasprawozdaniach
wychalbomylącychodpowiedzi,abywywrzeć
słownych.Miarysamoopisowe(
self-reportmea-
korzystne(lubczasaminiekorzystne)wrażenie.Opi-
sures
)sątoodpowiedzisłowne,pisemnelubustne
sywanieswoichprawdziwychdoświadczeńlubuczuć
napytaniastawianeprzezbadacza.Naukowcyopra-
możeteżbyćdlanichkrępujące.Jeślirespondenci
cowująrzetelnemetodykwantyfikacjitychsamoopi-
zdająsobiesprawęzcelu,jakiemusłużyćmadany
sów
,takabymócdokonywaćsensownychporównań
kwestionariuszlubwywiad,mogąkłamać,naginać
międzyodpowiedziamiróżnychosób.
lubzmieniaćfakty
,abydostaćpracę,uzyskaćzwolnie-
Samoopisyobejmująodpowiedziudzielane
niezeszpitalapsychiatrycznegolubosiągnąćjakiśin-
napytaniawkwestionariuszachipodczaswywiadów
.
nyosobistycel.Sytuacjawywiadupozwalateżnato,
Kwestionariusz
(
questionnaire
)lub
ankieta
(
survey
)
byosobistetendencjeiuprzedzeniawpływałynaspo-
tozestawpytańwformiepisemnej,którychtreść
sóbzadawaniapytańprzezosobęprzeprowadzającą
możebyćróżna-odpytańofakty(nCzyjesteśzare-
wywiadoraznasposóbudzielaniaodpowiedziprzez
jestrowanynaliściewyborców?”)ioprzeszłelub
respondenta.
obecnezachowania(nJakdużopalisz?”),dopytań
opostawyiuczucia(nCzyjesteśzadowolonyzeswej
Miarybehawioralneiobserwacje
obecnejpracy?”).Pytaniaotwartepozwalająrespon-
dentomodpowiadaćswobodnie,własnymisłowami.
Psychologowieprowadzącybadanianaukowesą,ja-
Pytaniamogąteżmiećdołączonyzamkniętyzbiór
kogrupa,zainteresowaniszerokimzakresemróż-
gotowychodpowiedzidowyboru,np.ntak”,nnie”
nychzachowań.Mogąbadaćszczurabiegającego
lubntrudnopowiedzieć”.
wlabiryncie,dzieckorysująceobrazek,studenta
Wywiad
(
interview
)jesttodialogmiędzybada-
uczącegosięnapamięćwierszalubrobotnikawy-
czemaosobąbadaną,mającynaceluuzyskanieod
konującegowielokrotnietęsamączynność.Miary
niejszczegółowychinformacji.Niejestcałkowi-
behawioralne(
behavioralmeasures
)tosposoby
ciewystandaryzowany,jakkwestionariusz,leczma
badaniazewnętrznychdziałańorazobserwowal-
charakter
interaktywny
.Badaczprzeprowadzający
nychidającychsięzarejestrowaćreakcji.
wywiadmożezmieniaćpytania,abynawiązaćdocze-
Jednązgłównychmetodbadaniatego,corobią
goś,copowiedziałrespondent.Osoby
,którepotra-
ludzie,jestobserwacja.Badaczeposługująsięnią
fiądobrzeprzeprowadzaćwywiad,sąwrażliwenie
wsposóbzaplanowany
,ścisłyisystematyczny
.Obser-
tylkonaujawnianeinformacje,lecztakżenaproces
społecznejinterakcji,wktórejuczestniczą.Sąone
wyćwiczonewnawiązywaniu
kontaktu
,pozytywnej
Miarasamoopisowa(
self-reportmeasure
)Sposób
relacjispołecznejzrespondentem,którasprzyja
badaniazachowaniadanejosobynapodstawiejej
zaufaniuidzieleniusięosobistymiinformacjami.
własnychobserwacjiisprawozdań.
Miarabehawioralna(
behavioralmeasure
)Sposóbbadania
Chociażbadaczeposługująsięwielomaróżnymi
jawnychdziałańidającychsięzaobserwowaćreakcji;
miaramisamoopisowymi,tojednakużytecznośćtych
termintennieobejmujesamoopisuzachowań
miarmaswojeograniczenia.Oczywiściewieleform
48
Rozdział2Psychologiaiżycie
