Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
badaczemusząodnowaprzemyślećpewneaspek-
relacjeotym,cousłyszeliizobaczyli,podsumował
tyswychteorii.Istniejewięcciągłainterakcjamię-
onwsposóbnastępujący:
dzyteoriąibadaniami.
Wfazie7
cisamibadaczelub
ichkoledzymogązająćsięnierozstrzygniętymikwe-
nReporterzysiedzielitużprzedpodium.Jedenznichnapi-
stiamiirozpocząćcyklbadawczyodnowa.
sał,żesłuchaczebylitakzaskoczenimoimprzemówieniem,
Tenprocesbadawczyjestskoncentrowanyna
żewysłuchaligowzupełnejciszy;innyzanotował,żewciąż
właściwychzastosowaniachmetodynaukowej.Ce-
przerywałyjegłośnebrawa,agdyskończyłemmówić,okla-
lemmetodynaukowejjestumożliwieniebadaczom
skitrwałykilkaminut.Jedennapisał,żewczasieprzemó-
wyciąganiawnioskówzmaksymalnymobiektywi-
wieniamojegoprzeciwnikauśmiechałemsięnieustannie;
zmem.Wnioskisą
obiektywne
wtedy,gdyniepod-
innyzauważył,żemojatwarzpozostawałasurowaibez
legająwpływowiemocjilubosobistychnastawień
uśmiechu.Jedenstwierdził,żewskutekpodnieceniamoja
badaczy.Obakolejnepodrozdziałyzaczynająsięod
twarzstałasiępurpurowoczerwona,adrugidoniósł,że
Zagrożeńdlaobiektywizmu
,anastępnieopisują
zbladłemjakkreda”(1908,s.35,36).Interesującebyłoby
Środkizaradcz
e,zalecaneprzezmetodęnaukową.
zajrzeniedooryginalnychgazet,żebyprzekonaćsię,jakibył
związekmiędzyrelacjamireporterówaichpoglądamipoli-
tycznymi-wtedy,byćmoże,potrafilibyśmyzrozumieć,
Hipoteza(
hypothesis
)Prowizoryczneisprawdzalne
dlaczegoreporterzyzobaczylito,cozobaczyli.
wyjaśnieniezwiązkumiędzydwoma(lubwięcej)
zdarzeniamilubzmiennymi;częstoformułujesięją
Przykładówtendencyjnościobserwatoramożesz
wpostaciprzewidywania,żepewienwynikbędzie
poszukaćwswoimżyciucodziennym.Przypuśćmy
następstwemwystąpieniaokreślonychokoliczności.
np.,żepozostajeszzkimśwbliskimzwiązku.Jak
Tendencyjnośćobserwatora(
observerbias
)
Zniekształceniedanychpercepcyjnychspowodowane
motywyioczekiwania,którewnosiszdotegozwiąz-
osobistymimotywamiioczekiwaniamiobserwującego.
ku,mogąwpływaćnasposóbspostrzeganiaprzezcie-
biezachowaniatwojegopartnera?Rozpatrzmy
badanie,wktórymwzięłoudział125parmałżeńskich.
Tendencyjnośćobserwatora
idefinicjeoperacyjne
Gdyróżniludzieobserwujątesamezdarzenia,nie
zawszenwidzą”tosamo.Wtympodrozdzialeopisu-
jemyproblem
tendencyjnościobserwatora
oraz
podejmowaneprzezbadaczyśrodkizaradcze.
Zagrożeniedlaobiektywizmu
Tendencyjnośćobserwatora(
observerbias
)jest
tobłądspowodowanyosobistymimotywamiiocze-
kiwaniamiobserwującego.Niekiedyludziewidzą
isłysząto,czegooczekują,anieto,coistnieje
wrzeczywistości.Rozpatrzmydośćspektakularny
przykładtendencyjnościobserwatora.Gdzieśnapo-
czątkuXXw.wybitnypsychologHugoMunsterberg
wygłosiłprzemówienienatematpokojuprzeddu-
żymaudytorium,wskładktóregowchodziłowielu
reporterów.Opublikowaneprzeznichwprasie
Parytebyłynagrywanenawideowczasiedwóchróżnych
10-minutowychrozmów(Knoblochiin.,2007).Wjednej
ztychrozmówparyomawiałyjakiśpozytywnyaspektich
związku;wdrugiejomawiałyjakieśniedawne,nieoczeki-
wanezdarzenie,którezmieniło(nalepszelubgorsze)to,
jakpewnibyliprzyszłościswegozwiązku.Pokażdejroz-
mowieobydwojemałżonkowiepodawaliswojeindywidu-
alneocenyjakościtychinterakcjinaróżnychwymiarach,
np.jakciepłylubchłodnyichzdaniembył(a)ichpart-
ner(ka),ijakbardzousiłował(a)zdominowaćtęrozmo-
wę.Badaczeprosilitakżesędziówneutralnych-osoby,
któreniemiałyżadnychpowiązańzbadanymiparami
-żebyobserwowaliiocenialiterozmowy.Wporównaniu
zpoziomemodniesienia,jakiegodostarczyłyteneutralne
oceny,wocenachpodawanychprzezmałżonkówkonse-
kwentniewystępowałatendencyjnośćobserwatora.Kie-
runektejtendencyjnościzależałodpodanegoprzez
każdegozpartnerówstopniapewnościcodoprzyszłości
danegozwiązku.Badaczezauważylinp.,żenCiuczestnicy,
którzybylipewniswegomałżeństwa,przejawialisilne
34
Rozdział2Psychologiaiżycie
