Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zespółeksperymentatorówpostanowiłokreślićskutecz-
nych.Wnastępnympodrozdzialeomówimywspo-
nośćdostępnychwhandlutaśmmagnetofonowychma-
sóbbardziejogólnymetody,zapomocąktórych
jącychpodnieśćsamoocenęlubpoprawićpamięć.Uczestni-
psychologowiemierząważneprocesyiwymiary
kamibyło237ochotników-mężczyznikobietwwiekuod
(aspekty)doświadczenia.
18do60lat.
Posesji,naktórejprzeprowadzonopretest,mierzącich
początkowąsamoocenęipamięćzapomocąwystandaryzo-
Sprawdźswojąwiedz´
wanychtestówikwestionariuszy,uczestnikówpodzielono
losowonadwiegrupy.Połowaznichotrzymałataśmynpod-
OJakijestzwiązekmiędzyhipotezami
progowe”mającepoprawićpamięć,drugapołowa-taśmy
ateoriami?
npodprogowe”mającepodnieśćsamoocenę.Badanisłucha-
litychtaśmregularnieprzezpięćtygodni,anastępnieprze-
OJakiekrokimogąpodjąćbadacze,żeby
prowadzonoznimiwlaboratoriumposttest.Podczastej
przezwyciężyćtendencyjnośćobserwatora?
sesjizbadanoponownieichpamięć(przyużyciuczterech
ODlaczegobadaczestosująpodwójnie
testówpamięciowych)orazsamoocenę(zapomocątrzech
ślepąpróbę?
skalsamooceny).Badaczeniewiedzieli,jakiemuoddziały-
waniueksperymentalnemubylipoddawaniposzczególni
OCzymjestjednogrupowyplan
uczestnicy(Greenwaldiin.,1991).
eksperymentalny?
Czytaśmyrzeczywiściepodniosłysamoocenęipopra-
wiłypamięć?Wynikitegokontrolowanegoeksperymentu
ODlaczegokorelacjanieimplikujezwiązku
wskazują,żeżadnazobiektywnychmiarsamoocenyipamię-
przyczynowego?
ciniewykazałaistotnejpoprawy
.Wystąpiłjednakjedenbar-
dzosilnyefekt,amianowicieefektplacebo-wpływ
Krytycznemyślenie
oczekiwania,żetaśmypomogą.Przewidującwystąpieniete-
Rozpatrzeksperyment,wktórymdzieci3-i4-letnieotrzymy-
goefektu,badaczedodalijeszczejednązmiennąniezależ-
wałyinformacjeo„miłych”i„niemiłych”twarzach.Dlaczego
ną.Połowauczestnikówwkażdejgrupieotrzymałataśmy
byłoważne,żebywszystkietetwarzemiałydośćpozytywny
błędnieoznaczone:taśmypamięciowewkasetachoznaczo-
wyrazmimiczny?
nychnsamoocena”lubtaśmymającepoprawićsamoocenę
wkasetachznapisemnpamięć”.Uczestnicyuważali,żeich
samoocenasiępodniosła,jeśliotrzymalikasetyznapisem
POMIARPSYCHOLOGICZNY
nsamoocena”,jakteżbyliprzekonani,iżpoprawiłasięim
pamięć,jeśliichkasetymiałynapisnpamięć”-nawetwtedy
,
Ponieważprocesypsychicznesątakróżnorodne
gdysłuchaliinnejtaśmy!
izłożone,badacze,którzychcąjemierzyć,napotyka-
jąpoważnetrudności.Chociażniektóredziałania
Tenrygorystycznieprzeprowadzonyekspery-
iprocesysąłatwodostępne,wieleznich,jak
mentpozwalasformułowaćbardzokonkretnąradę:
np.lękimarzeniasenne,niełatwopoddająsięob-
niemarnujpieniędzy-npodprogowe”programyty-
serwacji.Takwięcjednozzadańbadaczazjawisk
punpomóżsobiesam”niedająnicpozaefektem
psychologicznychpoleganatym,żebyniewidoczne
placebo.Ważnymcelem
Psychologiiiżycia
jestdo-
uczynićwidzialnym,zjawiskaiprocesywewnętrz-
starczeniecitakichkonkretnychwniosków,opar-
ne-zewnętrznymi,aosobiste,ukrytedoświadczenia
tychnasolidnychmetodacheksperymentalnych.
-doświadczeniamijawnymi.Przekonałeśsięjuż,
Eksperymenttenprezentujetakżespecyficzny
jakważnejest,abybadaczepodawalidefinicjeope-
przykładtypuzmiennych,jakiemierząpsychologo-
racyjnezjawisk,którechcąbadać.Definicjetepo-
wie-wtymprzypadkubyłytoprzekonaniauczest-
zwalajązwykleustalićprocedurękwantyfikacji,czyli
nikówdotyczącepodniesieniasamoocenyipoprawy
przyporządkowywanialiczbróżnympoziomom,
pamięci,jakrównieżobiektywnemiarytychzmien-
wielkościom,natężeniomczyilościomzmiennej.
Pomiarpsychologiczny
45
