Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PROCESBADAWCZY
Procesbadawczywpsychologiimożnapodzielićna
kilkafaz,którezwyklewystępująkolejno(zob.ryc.
2.1).Procestenzwyklezaczynasięod
fazy1
,wktó-
rejobserwacje,przekonania,informacjeiwiedza
ogólnadoprowadzająkogośdosformułowaniano-
wejideilubdozmianysposobumyśleniaodanym
zjawisku.Skądbiorąsiępytaniabadaczy?Niektóre
sąrezultatembezpośrednichobserwacjizdarzeń,
ludziizwierzątwotaczającymichśrodowisku.Inne
dotyczątradycyjnychproblemówtejdziedziny:nie-
którekwestieuważasięzanwielkiepytaniabezodpo-
wiedzi”,przekazaneprzezwcześniejszychuczonych.
Częstobadaczełącządawneideewjedynywswoim
rodzajusposób,któryumożliwiaoryginalneujęcie
danegozagadnienia.Probierzemprawdziwietwór-
czegomyślicielajestodkryciejakiejśnowejpraw-
dy,dziękiktórejnaukaispołeczeństwozaczynają
Faza
Obserwacjapoczątkowa
lubpytanie
Faza
Sformułujhipotezę
Faza
Zaprojektujbadanie
Faza
Przeanalizujdane
iwyciągnijwnioski
Faza
Przedstawsprawozdanie
zuzyskanychwyników
Faza
Rozpatrz
nierozstrzygnięte
kwestie
Faza
Nadalzajmujsię
nierozstrzygniętymi
kwestiami
6
4
1
2
3
5
7
Wdyskusjistanowiącejczęśćtegoartykułu
zidentyfikowanoszeregnierozstrzygniętych
kwestii.Naprzykład,czypiłkawydajesięwiększa
przedtym,czypotym,jakwynikidanegogracza
wwybijaniupiłkizaczynająsiępoprawiać?
Artykułukazałsię
wprestiżowymczasopiśmie
„PsychologicalScience”
Gracze,którzypostrzegają
piłkęjakowiększą,będą
uzyskiwaćlepszewyniki
wjejwybijaniu
Graczomligsoftballupokazywano
planszęz8czarnymikołami,prosząc
owybranietegokoła,któreich
zdaniemreprezentujewielkośćpiłki
dosoftballu.Graczecidostarczali
takżedanych,którepozwalały
badaczomobliczyćichprzeciętne
wynikiwwybijaniupiłki
Ludzie,którzyodnoszą
sukcesywsporciepodają,
żepiłkawydajesięimwiększa
Cisamilubinnibadaczemogąpodjąć
nowebadaniawcelurozstrzygnięcia
przeciętnymiwynikamiwwybijaniu
piłkiwybieralizwyklewiększekoła
jakoodpowiadającewłaściwejwielkości
piłkidosoftballu
tychnierozstrzygniętychkwestii
Danewykazały,żegraczezwyższymi
zmierzaćwlepszymkierunku.
Kiedypsychologowiezbierająinformacjeojakimś
zjawisku,tworząteorie,którestająsięważnymkon-
tekstemdoformułowaniapytańbadawczych.Teoria
(
theory
)jestzorganizowanymzbiorempojęć,który
wyjaśniajakieśzjawiskolubzbiórzjawisk.Wspólnym
rdzeniemwiększościteoriipsychologicznychjestza-
łożeniedeterminizmu(
determinism
)-idei,która
głosi,żewszystkiezdarzeniafizyczne,psychiczne
ibehawioralnesąwynikiemdziałaniaspecyficznych
czynnikówprzyczynowych(czylisąprzezniezdeter-
minowane).Mogątobyćczynnikidziałającewśrodo-
wiskujednostkilubwniejsamej.Badaczezakładają
także,iżzachowaniaiprocesypsychicznepodlegają
regularnym
układomzależności
,któremożnawy-
krywaćiujawniaćzapomocąbadań.Teoriepsy-
chologicznetozazwyczajtwierdzeniadotyczące
czynnikówprzyczynowychstanowiącychpodłoże
takichregularnychzależności.
Teoria(
theory
)Zorganizowanyzbiórpojęć,który
wyjaśniajakieśzjawiskolubzbiórzjawisk.
Determinizm(
determinism
)Koncepcja,zgodniezktórą
wszystkiezdarzenia-fizyczne,behawioralneipsychiczne
-sązdeterminowaneprzezspecyficzne,potencjalnie
poznawalneczynnikiprzyczynowe.
32
Rozdział2Psychologiaiżycie
Rycina2.1Fazyprocesuprzeprowadzania
irelacjonowaniabadań
Wceluzilustrowaniafazprocesubadanianaukowego
posługujemysięprojektem,wktórymposzukiwano
związkumiędzypostrzeganąprzezgraczywsoftball
wielkościąpiłkiaichprzeciętnymirzeczywistymiwyni-
kamiwjejwybijaniu.
Źródło:Witt,J.K.,Profitt,D.R.(2005).Seetheball,hittheball:Apparent
ballsizeiscorrelatedwithbattingaverage.
Psychologicalscience
,16,
937-938.
