Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
E.Nowicka,
Ś
wiatcz
ł
owieka–
ś
wiatkultury,Warszawa2009
ISBN978-83-01-15936-8,©byWNPWN2006
3.Miejsceantropologiiwśródnaukoczłowieku
39
nypomocniczesąoczywiścieodrębnyminaukami,którebynajmniejniepoj-
mująswojegozadaniajakosłużbywobecjakiejkolwiekinnejdyscypliny.
Wniniejszympodrozdzialezaprezentujępewnąkoncepcjęwewnętrzne-
gopodziałuantropologiiorazjejgranic.Wydajesię,żepozwolionanajlepiej
inajbardziejlogicznieodnaleźćsięwgąszczuproblematyki,którązajmujesię
antropologiaorazdziedzinyjejpokrewne.Propozycjatamacharakterporząd-
kującyisprawozdawczy,niepretendujewięcdorolikoncepcjiabsolutnieobo-
wiązującej.
3.1.Poddyscyplinyantropologii
Najgłębszyinajistotniejszy,zpunktuwidzeniaproblematykibadawczej
ipodstawmetodologicznych,jestpodziałnaantropologiękulturowąifizycz-
ną.Wtradycjieuropejskiejterminem„antropologia”określałosiędoniedaw-
nanaukęofizycznymzróżnicowaniuczłowieka,wniektórychkrajachczyni
siętakdodziś(wNiemczechnaprzykładAnthropologiebyłatodoniedawna
tylkoantropologiafizyczna,podobnajestpolskatradycjajęzykowa).Wtych
krajachantropologiękulturowąlubspołecznąokreślonoterminami„etnolo-
gia”,„etnografia”czy„ludoznawstwo”.WPolscebyłotakprzezdługiedzie-
sięciolecia.
Wdziejachrefleksjiantropologicznejpanowałzresztąabsolutnynieład
terminologiczny,azakresznaczeniowyposzczególnychpojęćpozostawałnie-
jasny.Będęsięstaraławprowadzićpewienporządekdoproblematykiantro-
pologicznej,zkoniecznościpomijającróżnorodnośćterminologii.
Zpodziałemantropologiinafizycznąikulturową(społeczną)wiążesię
zasadniczepęknięciewobrębiecałejdyscypliny–jednabowiemnależydona-
ukprzyrodniczych,drugadonaukhumanistycznych.Wzwiązkuztym,moż-
napodważaćzasadnośćwiązaniatychdwóchdziedzinbadawczychwjedną
naukę.Przytakimpodejściu,używaniewobuwypadkachjednegoterminu–
„antropologia”–możebyćtraktowanejakowznacznejmierzeprzypadkowe.
Jednakżewdziejachobupoddyscyplinniedostrzegamybynajmniejizolacji,
alewręczprzeciwnie–ścisłewspółdziałanie.Mimogłębokichróżnicmetodo-
logicznychbadanianadkulturami,społeczeństwamiinadfizycznymitypami
ludzkimiodzaraniarozwojuobukierunkówpozostawałyzesobąwbliskim
związku;nawetcisamiautorzyzamieszczaliwtychsamychpublikacjachin-
formacjezobudziedzin(por.Malinowski2005;Radcliffe-Brown1922).
Antropologowiekulturowilubspołeczniotrzymujądośćgruntownewy-
kształceniewzakresieantropologiifizycznej,coumożliwiaimprzynajmniej
biernekorzystaniezjejwyników.Wdalszychrozdziałachskupięsięnadocie-
kaniachiefektachbadańantropologiispołecznejikulturowej,byjednakzro-
zumiećstosunekmiędzytądziedzinąaantropologiąfizyczną,trzebatejostat-
niejpoświęcićtrochęmiejsca.
