Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
E.Nowicka,
Ś
wiatcz
ł
owieka–
ś
wiatkultury,Warszawa2009
ISBN978-83-01-15936-8,©byWNPWN2006
40
Rozdział1.Przedmiotantropologii
3.2.Antropologiafizyczna
Najogólniejrzeczbiorąc,antropologiafizycznajestnaukąofizycznym
zróżnicowaniuczłowiekawprzestrzeniiwczasieorazobiologicznymrozwo-
jugatunkuHomosapiens,rodzajuHomo,anawetrodzinyHominidae.Antro-
pologiafizycznamawielezwiązkówzantropologiąkulturowąprzezswój
przedmiotzainteresowań,musiwięcbraćpoduwagęwynikijejbadań.Powin-
nanaprzykładuwzględniaćrozwójkultury,istniejącejjużugatunkówbezpo-
średniopoprzedzającychHomosapiens;musibraćpoduwagęczynnikkultu-
rowy,badającproceshistorycznejiprzestrzennejzmiennościbudowyfizycznej
człowiekakierującegosięwcodziennejwalceoprzetrwaniewznacznymstop-
niuwzględamikulturowymi,naprzykładnormamiestetyki,sposobemodży-
wianiasię,trybemżycia.Jednocześnieantropologiakulturowazewszechmiar
potrzebujeefektówbadańantropologiifizycznej,gdyżkulturaczłowieka,
wujęciuzarównohistorycznym,jakiprzestrzennym,jestściślezwiązanazbio-
logicznymicechamigatunkuHomosapiensirodzajuHomo.Inneuzasadnienie
wzajemnegokorzystaniaobudziedzinzeswoichosiągnięćwiążesięzpojmo-
waniemkulturyjakopozabiologicznegomechanizmuadaptacyjnego.Choć
funkcjaadaptacyjnaniejestjedynąfunkcjąkultury(możnabymówićchoćby
ofunkcjiekspresyjnej),niemawątpliwości,żejesttofunkcjazewszechmiar
istotna,awpoczątkachprocesurodzeniasiękulturyabsolutniekluczowa.
Wzorykulturytworzyłysięnietylkozgodniezpewnąstrukturąbiofizyczną,
aleteżzgodniezestosunkiemtejstrukturydośrodowiska.Stanowiływięcro-
dzajzarównonadbudowy,jakisubstytutustrukturybiologicznejwkontakcie
ześrodowiskiemprzyrodniczym.Wytworyimechanizmykulturowepomagają
człowiekowiwykorzystywaćzasobyśrodowiskazjaknajwiększympożytkiem.
Jesttoszczególnieważnewpoczątkachtworzeniasiękultury,aleuwarunko-
waniabiologiczneoddziaływująwewszystkichbezwyjątkuokresachrozwoju
człowieka;zniemniejsząsiłąwewspółczesnymspołeczeństwieprzemysłowym
niżwspołeczeństwiegórnegopaleolitu.Wrazzrozwojemkulturymożna,jak
sięzdaje,mówićocorazlepszymzaspokajaniupotrzebczłowieka,nieznaczy
tojednak,żewprocesierozwojukultury,jejkomplikowaniasięispecjalizowa-
niaspołeczeństwouwalniasięoduwarunkowańbiologicznych.
Antropologiafizycznamusibraćpoduwagęfakt,żerodzajludzkijako
jedynystworzyłkulturę,którastanowijegospecyficznyiogromnieważny,
jeślinienajważniejszy,mechanizmadaptacji.
3.3.Antropologiakulturowaijejdziały
Wszystkiedziedzinystanowiącerdzeńantropologiikulturowejmają
pewnąwspólnąwłaściwość.Jestniąposzukiwaniecechtypowoludzkich,czy-
litakich,którewiążąsięzkulturowąistotączłowieka.Dotyczytotakżeantro-
