Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
E.Nowicka,
Ś
wiatcz
ł
owieka–
ś
wiatkultury,Warszawa2009
ISBN978-83-01-15936-8,©byWNPWN2006
26
Rozdział1.Przedmiotantropologii
łeczeństwachludzkich.Osobnąkwestiąjest,wjakichwarunkachipodwpły-
wemjakichczynnikówlukatazostaławogóledostrzeżonaidlaczegoodczu-
topotrzebęjejwypełnienia.
Czynnikipraktyczne
Badaniespołeczeństwpierwotnychwydajesięniektórymantropologom
kluczowe,wprzekonaniuzaśwybitnychprzedstawicielitejdyscyplinyjest
przypadkoweimałoistotne,wynikaraczejzewzględówpraktycznych.Jeśli
jednakweźmiemypoduwagę,żespołeczeństwapierwotnetworząpewien
określonytypzbiorowości,żełącząjecechy,któreniewystępująwśródspo-
łeczeństwokreślanychjakocywilizowane,tookażesię,żekoniecznośćbada-
niaichwceludotarciadoautentycznegozróżnicowaniakulturowegoniejest
takzupełnieprzypadkowa.Wiedzaotychspołeczeństwach,zgodnieztym
przekonaniem,niemożebyćzastąpionawiedząojakimkolwiekinnymtypie
społeczeństwa.Należyjednakdodać,żedokładnietosamoodnosisiędowie-
dzyospołeczeństwierozwiniętym.Abypoznaćpełnągamęzróżnicowania
kultur,trzebadotrzećdozróżnicowaniawystępującegozarównomiędzyróż-
nymitypamispołeczeństw,jakiwewnątrznich.
Choćcechyspołeczeństwapierwotnegojakookreślonegotypuspołe-
czeństwasąnieistotnezpunktuwidzenianaczelnegoceluantropologii,jakim
jestzrozumieniekulturowejróżnorodnościczłowieka,tojednaksąonetak
znaczące,żewpoważnymstopniuokreślającharakterdyscypliny,którauczy-
niłajegłównymprzedmiotemswoichzainteresowań.Tecechytoprzede
wszystkimniewielkierozmiary,określonytyporganizacjispołecznejiszcze-
gólnycharakterwięzimiędzyludzkich.Wciąguostatnichdziesięcioleciantro-
pologiacorazbardziejwykraczawswoichzainteresowaniachpozakrągspo-
łeczeństwpierwotnych.Trzebajednakżepamiętać,żetylkoantropologiazaj-
mujesiętymispołeczeństwamikonsekwentnieisystematycznie.Społeczeń-
stwopierwotnejestzatemspecyficznym,choćniejedynym,przedmiotemba-
dańtejdyscypliny.Jesttoponadtonajbardziejwidocznyinajczęściejpodkre-
ślanyprzedmiotowywyróżnikantropologii.Potraktowaniezupełnienaserio
tegokryteriumwymagałobywytyczeniawyraźnejgranicymiędzyspołeczeń-
stwamipierwotnymiatymi,którymizajmująsięinnenauki.Omijajątenpro-
blemci,którzynazywająspołeczeństwapierwotne,jaktorobinaprzykład
ClaudeLévi-Strauss(1970:53–82),społeczeństwamietnograficznymi,czyli,
wnaszejterminologii,antropologicznymi.
Merytorycznychargumentównarzeczwyboruspołeczeństwpierwot-
nychjakogłównegoprzedmiotubadańantropologii,pozawymienionymi,
podajesięwiele.Jednymznichjestwzględnaprostotatychspołeczeństw.Pod-
kreślasię,żepoznanieprostszychformżyciazbiorowegopomagawzrozumie-
niuwszelkichjegoform.Cechykulturowegożyciaczłowiekamająsięujawniać
zeszczególnąoczywistością,przejrzystościąidobitnościąwspołeczeństwach
