Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1•Chorobyukładukrążenia
Czynnikiryzykachorobyniedokrwiennejsercaiich
zwalczanie
Etiologiamiażdżycowopochodnejchorobyniedokrwiennejserca,jakpodano
wpoprzednimpodrozdziale,niejestznana.Poznanonatomiastjejliczneczynniki
ryzyka,czylistanywiążącesięzwyższązachorowalnością.Donajważniejszych
należą:palenietytoniu,hiperlipidemia,nadciśnienietętnicze,cukrzyca,otyłość.
Palenietytoniunależydogłównychczynnikówryzykachorobywieńcowej,
azagrożeniezawałemsercawzrastaproporcjonalniedoliczbypapierosówwypala-
nychwciągudnia:przy10szt.–o60%,przy20szt.–o100%,powyżej20szt.–
200%.Palaczemająponadtowyższezagrożenienagłymzgonemsercowym.Walka
znikotynizmemnależydopriorytetowychpopulacyjnychcelówNarodowego
ProgramuZdrowia.
Hiperlipidemiamożeujawniaćsięjakohipercholesterolemiazpodwyższoną
frakcjąLDL,hipertriglicerydemiazprawidłowympoziomemcholesteroluiwyso-
kimiwartościamitrójglicerydówlubjakohiperlipidemiamieszana.Uwiększości
osóbzastosowanieodpowiedniejdietyizwiększenieaktywnościfizycznejobniża
poziomlipidów,upozostałychkoniecznejestzastosowaniefarmakoterapii(staty-
ny,fibraty).Wskazaniadofarmakoterapiiwprewencjipierwotnejiwtórnejsą
odmienne.
Nadciśnienietętniczenależyrównieżdogłównychczynnikówryzyka
wystąpieniachorobyijejszybkiegorozwoju,gdyżpowodujedysfunkcjęśród-
błonkaiuszkodzenieścianynaczyniowej,ponadtoprzyczyniasiędozwiększenia
zużyciatlenuprzezprzerosłymięsieńsercowy.Dlategonależydążyćdoosiągnięcia
prawidłowychwartościciśnienia,tj.skurczowegoponiżej135mmHgarozkurczo-
wegoponiżej85mmHg.Pozafarmakoterapiąnormalizacjiciśnieniasprzyjaredu-
kcjanadwagi,zaprzestaniepalenia,ograniczeniespożyciasolido5gnadobęoraz
zwiększenieaktywnościfizycznej.Zalecanymiformamiaktywnościsąspacery,ja-
zdanarowerze,łyżwachipływanie,unikaćnależynatomiastsportówwysiłko-
wych(tenis,siatkówka,podnoszenieciężarów).Normalizacjaciśnieniahamuje
postępchorobywieńcowej,zmniejszaryzykoostrychincydentówniedokrwienia
iopóźniawystąpienieniewydolnościserca.
Nadwagaiotyłośćłącząsięzwyklezzaburzeniamilipidowymiiwęglowoda-
nowymiorazwtórnymizależnymodnadwagizwiększonymzapotrzebowaniem
tlenowym.Utrzymywaniunależnejmasyciała(BMI18,5-25kg/m
2)sprzyjazdro-
weżywienieiaktywnośćfizyczna.Dietapowinnabyćbogatawjarzynyiowoce,
zograniczeniemtłuszczówicukrówprostych.Dawkienergetyczneuosób
zistotnąnadwagąiotyłościąniepowinnyprzekraczaćdobowo800-1200kcal
(3350-5020kJ).
Cukrzycatypu2zewzględunarozwójnaczyniowychpowikłańjużwokresie
przedklinicznymjestważnymczynnikiemryzykachorobywieńcowej,obecnie(od
2001roku)jejwykrycieuważanejestzarównoznacznezrozpoznaniemchoroby
wieńcowej.WPolscecukrzycawystępujeu10%osóbpowyżej35.rokużycia,
au70%osóbpowyżej65.rokużyciazrozpoznanąchorobąwieńcowąstwierdzasię
zaburzeniagospodarkiwęglowodanowej.Częstowystępujejakoelementzespołu
metabolicznego(cukrzyca,otyłość,nadciśnienie).Przebiegchorobywieńcowej
uosóbzcukrzycąjestczęstobezobjawowy,przyczymtypowajestprzedwczesna
rozsianapostaćmiażdżycy.Ryzykoostrychzespołówwieńcowychjestbardzowy-
9
