Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
7iRomancero–ekspansjahiszpańskiej
„pieśnigminnej”
59
nośnadlawszelkiegorodzajutreściitematów,począwszyodhistoriistarożytnej
(DPatrz,NeronieTarpejski,naRzym,copłonie”),przezludowelegendy(tajemnicza
historiaksięciaArnalda,któryudajesięnapolowaniewdzieńśw.Jana),pomoty-
wybliskieliteraturzeuczonej(wromancyFontefridadialogturkawkizesłowikiem
przynosipochwałęwdowieństwaimonogamii)iludowejlirycemiłosnej(opuszczo-
nakochanka,nocświętojańskaizwiązanezniąrytuały).Tematykahiszpańskich
romanc,przedewszystkimtzw.romancesnovelescos,awięcutworówbazującychna
zmyśleniu,wpisujesięwbogatyrepertuarmotywówwędrownych,dającświadec-
twowspólnotyromańskiegodziedzictwakulturowegoifolklorueuropejskiego.
Romancawypracowałaliczneformy,którepozwalałysilnieudramatyzowaćina-
cechowaćlirycznieopowiadaneprzeznią–prawdziwelubfikcyjne–zdarzenia.
Ukształtowałsięwtensposóbrdzenniehiszpańskigatunekpoetycki,któregoustny
iludowyrodowódzdecydowałoprostociewyrazu,przejawiającejsięwbezpośred-
nichzwrotachdopubliczności,paralelnychstrukturachskładniowych,długichse-
riachenumeracji,powtarzającychsięmotywachiwyrażeniachcharakterystycznych
dlatwórczościustnej.Narracjajestfragmentarycznaiczęstopozbawionalogiki
przyczynowo-skutkowej.Eksploatowanejestnapięcie,wynikającezprzywołanej–
inmediasres(awięcwśrodkuakcji)–sceny.Podstawowymśrodkiemprzekazujest
dialoglubmonolog.Narrator,abyożywićopowieść,opróczwykorzystaniabezpo-
średnichprzytoczeńmowybohaterów–wformiepytającejskargilubwykrzyknień
–sięgapoczasteraźniejszy,któregoużywanaprzemianzczasemprzeszłym.
Tekstyromancprzekazywanoustnie.Ewoluowaływsposóbnaturalny.Zacho-
wałysięwróżnychwersjach,zarównopodwzględemdługości,jakiwariantowych
rozwiązańmotywówtypowychdlaliteraturyludowej.Szczególnieintrygującesą
romance,wktórychakcjazostajeprzerwananagle,niemalwpółzdaniaczywpo-
łowiedialogu,gdywymianarepliksięurywalubniepoznajemyodpowiedziadre-
satamonologu.MauretankaMoraimadajesięzwieśćdobijającemusiędojejdomu
chrześcijaninowi,którypodajesięzajejwuja,otwieraprzednimdrzwinaoścież,
leczniedowiadujemysię,ktostałzaprogiemanicosiępotemwydarzyło.Zawiesze-
nieprzenosiemocjęnasłuchającego.
JestemcijaMauretanka
Moraima,dziewczynagładka;
uwrótmychstanąłchrześcijanin,
oszukaćpragnąłmnie,zdrajca.
TesłowawMaurówrzekłmowie,
snadźbyłamudobrzeznana:
[ł]
–JamjesttwójrodakMazote,
brattwojejmatkirodzony,
zabiłemdziśchrześcijanina,
terazuciekampogoni;
jaknieotworzyszmibramy
śmierćmojąujrzątweoczy.
