Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.ZapisywanieliczbuEgipcjaniGreków
17
dawałoliterzepolewejstroniewartośćlokalnegomiejsca.Dlaodróżnieniaznaczenianumerycznego
literodichużyciawzwykłymjęzykuGrecydodawaliakcentnakońculubkreskęrozciągającąsięnad
nimi.Takwięcliczba1085możeprzyjąćpostać
lub
Systemtenjakocałośćpozwalałnaekonomicznepisanie(gdziegreckieoznaczeniedla900byłojedną
literą,aEgipcjaniemusieliwtymceluużyćsymbolu
dziewięćrazy),alewymagałopanowaniawielu
symboli.
Mnożeniewgreckichliczbachalfabetycznychjestwykonywane,poczynającodnajwyższegorzędu
wkażdymskładnikuiformującsumęiloczynówcząstkowych.Obliczmydlaprzykładu24i53:
Ideamnożenialiczbzłożonychzwięcejniżjednejliterypolegałanazapisaniukażdejliczbyjakosumy
liczbreprezentowanychprzezjednaliterę.TakwięcGrecyzaczynaliobliczanie20X50(κprzezv),
potemdalej20X3(κprzezγ),potem4X50(δprzezv)iwreszcie4X3(δprzezγ).Metodata,zwana
greckimmnożeniem,odpowiadanowoczesnymobliczeniom
.
Liczbowepołączenietychiloczynówniejestoczywistewiloczynachliterowych,cowymagałoskom-
plikowanychtablicmnożnikowych.Grecymielidopomnożeniaprzezsiebie27symboli,więcmusieli
śledzić729całkowicieoddzielnychodpowiedzi.Tasamamnogośćsymbolimatendencjędoukrywania
prostychzwiązkówmiędzyliczbami.Tamgdzierozpoznajemyliczbęparzystąprzezjejzakończe-
niena0,2,4,6i8,każdaz27greckichliter(ewentualniezmodyfikowanaprzezznakakcentu)mogła
reprezentowaćliczbęparzystą.
Okazjonalnesprzeciwypodnoszoneprzeciwkonotacjialfabetycznejdotyczyłytego,żeprzedsta-
wianiesłówiwyrażeńliczbowychzapomocątychsamychsymboliprowadziłodomistycyzmulicz-
bowegoznanegojakongematria”.Wgematriiliczbajestwpewiensposóbprzyporządkowywanakażdej
literzealfabetu,awartośćsłowajestsumąliczbreprezentowanychprzezjegolitery.Dwasłowasąwięc
uważanezawjakiśsposóbpowiązane,jeślidająwsumietęsamąliczbę.Tozapoczątkowałopraktykę
nadawaniaimion,sytuującwnichzakodowanewłasneliczby.Najsłynniejsząliczbąbyło666,nliczba
Bestii”,wymienionawBibliiwKsiędzeObjawienia(prawdopodobnieodnosisiętodocezaraNerona,
któregoimięwzapisiehebrajskimmatęwartośćliczbową).Ulubionąrozrywkąteologówkatolickich
wczasachReformacjibyłowymyślanieschematówalfabetycznych,wktórych666miałooznaczaćimię
MartinaLutra,podtrzymującichprzekonanie,żebyłonAntychrystem.Luterodpowiadałpodobnie:
