Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.PapirusRhinda
33
zTulonuzarmią38tys.żołnierzyupakowanychna328statkach.ZamierzałpodbićEgipt,atymsamym
zagrozićtrasomlądowymdobogatychposiadłościbrytyjskichwIndiach.Wprawdzieangielskiadmirał
NelsonzniszczyłdużączęśćfrancuskiejflotypoichwylądowaniuwAleksandrii,alekampaniatrwała
kolejnych12miesięcy,zanimNapoleonnieporzuciłsprawyiniepośpieszyłzpowrotemdoFrancji.
Jednakto,cobyłoklęskąwojskową,stałosiętriumfemnaukowym.Napoleonprzywiózłzeswoimi
siłamiekspedycyjnymikomisjęzajmującąsięnaukaisztuką,staranniedobraneciało167uczonych
-
wtymmatematykówGaspardaMonge’aiJeana-BaptistęFouriera
-
chętnychdodokonaniawyczer-
pującychbadańkażdegoaspektużyciawEgipciewstarożytnościiwczasachwspółczesnych.Wielki
planmiałwzbogacićświatowezasobywiedzy,ajednocześnierozmyćznaczeniewojskowychprzygód
Francjiprzezzwrócenieuwaginawyższośćjejkultury.
UczeniztychkomisjizostalipojmaniprzezBrytyjczyków,alewspaniałomyślniepozwolonoimna
powrótdoFrancjizichnotatkamiirysunkami.Wkrótcestworzylinaprawdęmonumentalnąpracępod
tytułemDéscriptiondel)Egypte.Pracatamiała9tomówtekstui12tomówrycinibyłapublikowana
przez25lat.Samtekstbyłpodzielonynaczteryczęścidotycząceodpowiedniocywilizacjistaroegip-
skiej,budowlom,współczesnemuEgiptowiihistoriinaturalnej.Nigdywcześnieanipóźniejniepo-
wstałokompendiumdotycząceobcejziemitakbogate,takdokładneitakszybkostworzonewtak
trudnychwarunkach.
Déscriptiondel)Egypte,zeswoimiwystawnymiiwspanialeilustrowanymifoliałami,wtargnęło
zbogactwemstarożytnegoEgiptuwspołeczeństwoprzyzwyczajonedostarożytnościGrecjiiRzymu.
Nagłeodkryciekwitnącejcywilizacji,starszejniżjakakolwiekdotądznana,wzbudziłoniezwykłeza-
interesowaniewkulturalnychinaukowychkręgachEuropy.Tym,cojeszczespotęgowałofascynację,
byłfakt,żezapisyhistorycznenatematdawnegospołeczeństwabyłynapisanepismem,któregonikt
niepotrafiłprzetłumaczyćnawspółczesnyjęzyk.TasamakampaniawojskowaNapoleonadostarczyła
literackiejwskazówkidoegipskiejprzeszłości,gdyżjedenzjegoinżynierówodkryłkamieńzRosetty
izdałsobiesprawęzjegoznaczeniadlaodszyfrowaniahieroglifów.
WiększośćnaszejwiedzynatematwczesnejmatematykiwEgipciepochodzizdwóchdużychpapiru-
sów,którychnazwypochodząodichdawnychwłaścicieli
-
RhindaiGoleniszczewa.Tenostatnijest
czasemnazywanypapirusemmoskiewskim,gdyżznajdujesięwmuzeumsztukiwMoskwie.PapirusRhin-
dazostałw1858rokukupionywLuksorzewEgipcieprzezSzkotaA.Henry’egoRhindaizostałprze-
kazanyBritishMuseum.Gdyzdrowietegomłodegoprawnikazałamałosię,odwiedziłEgipt,gdziebył
łagodnyklimatistałsięarcheologiem,specjalizującymsięwwykopaliskachgrobowcówtebańskich.To
właśniewTebachwruinachniewielkiegobudynkuobokmuzeumRamzesazostałznalezionytenpapirus.
PapirusRhindazostałnapisanyok.roku1650p.n.e.pismemhieratycznym(hieroglifamiwpostaci
kursywylepiejdostosowanymidopisaniapióremiatramentem)przezskrybęimieniemAhmes,który
zapewnianas,żejesttokopiawcześniejszejpracypochodzącejzdwunastejdynastii(1849
-
1801p.n.e.).
Wprawdziepapirusbyłoryginalniejednymzwojemodługościok.6metrówiwysokości33cm,dotarł
doBritishMuseumwdwóchkawałkach,zbrakującączęściąśrodkową.Zapewnepapiruszostałprze-
rwanypodczasrozwijaniaprzezkogoś,ktonieumiałobchodzićsięzdelikatnymidokumentamilub
teżbyłodwóchznalazcówikażdychciałmiećczęść.Wkażdymraziewydawałosię,żekluczowaczęść
papirusuzostałautraconanazawsze,dopókiniezdarzyłosięcoś,coczasamimamiejscewarcheologii.
OkołoczterylatatemuposłynnymzakupieRhindaamerykańskiegiptologEdwinSmithkupiłcoś,
couważałzapapirusmedyczny.Papirusokazałsiębyćoszustwem,gdyżzostałwykonanyprzezna-
klejeniefragmentówinnychpapirusównafałszywyzwój.PośmierciSmitha(w1906roku)jegoko-
lekcjaantykówegipskichzostałaprzekazananowojorskiemutowarzystwuhistorycznemu(NewYork
HistoricalSociety),awroku1922kawałkifałszywegozwojuzostałyzidentyfikowanejakonależące
