Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Rozdział2
Ryc0206Oddziaływaniawarstwowe0(A)Schematdwóchparnukleotydówukazującynajważniejszeodległościiwolną
przestrzeńmiędzyzasadami.(B)Diagramdającywyobrażenie,jakparyzasad(koloroweprostokąty),dziękihelikalnemu
skrętowi,mogąsięnakładaćjednanaddrugąbezżadnejwolnejprzetrzeni.(Zaczerpniętoz:Calladine,C.R.et.al.(2004)
UnderstandingDNA.ThemoleculeandHowitWorks.3rdedn.ElsevierAcademicPress,NewYork.)
(przedewszystkimasymetrycznyrozkładładunku),wymuszataką,anieinnąbudowęDNA.Zchwiląpołączenia
zasadyzcukremifosforanem,czyliutworzenianukleotydu,zasadystająsięrozpuszczalnewwodzie,jednakich
hydrofobowośćnadalnakładasilneograniczenianaostatecznąkonformacjęDNAwroztworze.Sparowanezasa-
dyazotowe,ostosunkowopłaskichpowierzchniach,majątendencjędonawarstwianiasięjednanaddrugą,cowy-
muszaskręceniehelikalne(ryc.2.6).TacechacząsteczkiDNAjestznanajakoDoddziaływaniawarstwowe”.Od-
działywaniateeliminująpojawianiesięwolnychprzestrzenipomiędzyzasadamiiwykluczająjaknajwiększąliczbę
cząsteczekwodyzwnętrzapodwójnejhelisy.ZtegopowodupodwójnahelisaDNAmahydrofobowyrdzeńzbu-
dowanyznawarstwionychnasiebieparzasad.Cukryifosforanyrozpuszczająsięwwodzie,mająwięcskłonność
dokontaktowaniasięzniąisązorientowanenazewnątrzhelisy(ryc.2.7).Hydrofobowośćzasadjestgłównymmo-
toremtworzeniasiępodwójnejhelisyDNA,aenergiaoddziaływańwarstwowychzasadjestodpowiedzialnawdu-
żejmierzezastabilnośćchemicznąpodwójnejhelisy.Podsumowując,energiaswobodnacałejcząsteczkiDNAwy-
znaczonajestconajmniejwpołowieprzezoddziaływaniawarstwowezasad.
ModeldwuniciowejhelisyWatsona–Cricka
Obecnenaprzemienniecukryigrupyfosforanowetworząszkielet(zrąb)fosfocukrowycząsteczkiDNA.Zasady,
przyłączonedocukrów,znajdująsięwprzestrzenimiędzydwomaszkieletamifosforybozowyminiciDNA,leżąc
prostopadledodługiejosicząsteczki.Wzajemneskręceniesięzrębówobunicidajedwuniciowąhelisę(ryc.2.7).
