Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
Rozdział3
CHOROBYRAMKA3.2
Ptasiagrypa
Nawetnajbardziejoptymistyczneprognozydotycząceprzebiegu
światowejepidemii(pandemii)grypysąponure.Przewidywania
sąnastępujące:20%światowejpopulacjizachoruje,ok.30milio-
nówludzibędziewymagałoleczeniaszpitalnego,zczegojed-
naczwartaumrze.Opandemiimówimywtedy,gdywirus,najczę-
ściejpochodzeniaptasiego,naktóregowiększośćludziniejest
odporna,nabywazdolnośćdozmianygatunkowejgospodarza
-zezwierzęcianaczłowieka,anastępniezakażakolejneosoby.
Takiprzebiegmożesięstaćrzeczywistością,gdywiruszmutuje
wtensposób,żebędziemógłprzechodzićodczłowiekadoczło-
wiekalubgdywymienigenyzwirusemzwykłejgrypyczłowieka.
Genydwóchbiałek,którebudujązewnętrznypłaszczbiałkowy
wirusa-hemaglutynina(H)ineuraminidaza(N)-stalemutują
idająpoczątekwieluróżnymizolatomwirusa.Każdywirusgry-
pyjestokreślanynapodstawietypówtychdwóchbiałek.W1918r.
niezwyklezjadliwywirusgrypyH1N1spowodowałśmierć40mi-
lionówludzi.Mimopolepszeniasięstandardówopiekizdrowot-
nej,w1968r.stosunkowołagodnytypwirusagrypyH3N2zabił
naświecieok.750000ludzi.Obecnieuwagaświataskupiasię
nawirusieptasiejgrypyH5N1,chociażznanesąteżinneszcze-
pytegowirusa,wtymH7N7iH9N2,którewostatnichlatachspo-
radyczniezakażałytakżeludzi.
Szczepwi
irusaH5N1i
ini
iebezpi
ieczeństwopandemi
ii
igrypy
H5N1jeszczenienabyłzdolnościłatwegoprzechodzeniazczło-
wiekanaczłowieka.Zewzględunato,żetransmisjawirusa
zosobynaosobęjestnadalrzadka,ŚwiatowaOrganizacjaZdro-
wia(WHO)oceniastanzagrożeniapandemiąjako„fazę3”,co
oznaczapoczątek„podwyższonejgotowościnapandemię”,
przyczym„faza6”oznaczawłaściwąpandemię.Pierwszyudo-
kumentowanyprzypadekprzeniesieniawirusaH5N1zptaka
naczłowiekazanotowanow1997r.wHongKongu.HongKong
zareagowałlikwidacjącałejpopulacjidrobiuliczącej1,5milio-
nasztukwciągutrzechdni.Jednaknawetprzytakszybkiejre-
akcji,przełamaniebarierygospodarz-gospodarzprzezwirusa
spowodowałośmierćsześciuosóbwśród18,którezachorowały.
Od1997r.wirusH5N1nadalewoluuje,obecnienabyłzdolność
zabijaniaswojegonaturalnegogospodarza-ptactwawodnego
irozpowszechniłsięodpołudniowo-wschodniejAzjipoEuropę
iAfrykę.Dodatkowo,wirusposzerzyłzakreszakażanychgospo-
darzy-jestobecniezdolnydoinfekowaniakur,kaczek,tygry-
sów,lampartów,kotówdomowychiświń.Odkońca2003r.H5N1
spowodowałśmierćponad50osóbwWietnamie,Tajlandii,Kam-
bodżyiTurcji.Kaczkimogąbyćbezobjawowyminosicielami
H5N1,copowoduje,żesąszczególnieniebezpiecznym,poten-
cjalnymźródłemwirusa.Zkoleiptakimigrująceprzenosząwi-
ruszkrajudokraju.
Szczepieniaistosowanielekówprzeciwwirusowychstanowią
dwanajważniejszesposobywalkizwirusemwtrakciepotencjal-
nejpandemii.PonieważwirusH5N1ciąglesięzmienia,szcze-
pionkimusząbyćregularnieuzupełnianeonoweszczepy;jedy-
niewtensposóbpozostanąskuteczne.Wok.40krajachopubli-
kowanoplanydziałańnawypadekpandemii.Przynajmniej18
krajówzamówiłozapasylekuprzeciwwirusowigrypy-oselta-
miwiru,jednakprocentpopulacji,jakibędziemógłskorzystać
ztejpomocy,jestwróżnychkrajachzróżnicowany.Jedynemu
dostawcytegoleku-firmieRocherealizacjawszystkichzamó-
wieńmożezająćlata.
nićplusRNA,którąwykorzystajądosyntezybiałka.WirusyminusRNAsąnajwiększągrupąomawianychwirusów,
znajdująsięwśródnichtakie,którewywołująwściekliznę,świnkę,odrę,grypę(Choroby.Ramka3.2),zespółostrej
niewydolnościoddechowej(SARS)orazwirusytakiejakEbolaczyMarburg,należącedofilowirusów,wywołujące
epidemieśmiertelnejgorączkikrwotocznejwAfryce.WirusymającegenomwformiedwuniciowegoRNAsąsto-
sunkoworzadkie.Reowirusysąnajlepiejpoznanąrodzinątychwirusów.Rotawirusjestprzedstawicielemtejrodzi-
nyiwywołujebiegunkędziecięcą.Jegogenomzbudowanyjestzok.kilkunastuoddzielnychcząsteczekdwuniciowe-
goRNA,każdaznichkodujejednobiałkowirusowe.
Retrowirusy
RetrowirusynazywasięczęstoDwirusamiRNAwywołującymiraka”,gdyżwieluczłonkówtejgrupyprzyczyniasię
dopowstaniaprocesównowotworowych(zob.podrozdz.17.2).GenomretrowirusówstanowijednoniciowyRNA,
awjegoreplikacjipośredniczyDNApowstającydrogąodwrotnejtranskrypcji.Pozainfekowaniukomórkizwie-
rzęcejretrowirusprzekształcaswójjednoniciowyRNAwkopiędwuniciowegoDNA.DNAretrowirusazostajena-
stępniewprowadzonydogenomukomórkigospodarza.PointegracjizgenomemgospodarzaDNAretrowirusa
