Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KarolMarks(1818–1883)
diówDurkheimpoświęciłanaliziesamobój-
stwa(zob.ramkaKlasycznebadania1.1).Na
pozórsamobójstwojestaktemczystoosobi-
stym,wynikiemskrajnejrozpaczyjednost-
ki.Durkheimwykazałjednak,żeczynniki
społeczne,międzyinnymianomia,wywie-
rajązasadniczywpływnazachowaniasamo-
bójcze.Statystykisamobójstwzrokunarok
układająsiępodobnie,zatemichwzórwy-
magainterpretacjisocjologicznej.
KarolMarks
IdeeKarolaMarksa(1818–1883)różniąsię
zasadniczoodpropozycjiComte’aiDurk-
heima,aleionusiłowałwyjaśnićzmiany,
jakiezaszływspołeczeństwieokresurewo-
lucjiprzemysłowej.Wmłodości,wwyniku
swojejdziałalnościpolitycznej,Markspo-
padłwkonfliktzwładzaminiemieckimi.Po
krótkimpobycieweFrancjiosiadłnastałe
nawygnaniuwWielkiejBrytanii.Marksbył
świadkiemrozwojufabrykiwzrostupro-
dukcjiprzemysłowej,atakżenarastanianie-
równościspowodowanychtymizmianami.
DziełaMarksa,wktórychporuszaonwiele
różnorodnychzagadnień,odzwierciedlają
jegozainteresowanieeuropejskimruchem
Jednozeswoichnajsłynniejszychstu-
Rozwójmyślisocjologicznej
15
wspólnotapoglądówustępujestosunkom
robotniczymiideamisocjalistycznymi.Cho-
wymianygospodarczejiwspółzależności.
ciażjegopracewwiększościdotycząkwestii
Gwałtownyprzebiegzachodzącychwno-
ekonomicznych,tozawierająrównieżwiele
woczesnymświeciezmianrodzijednakpo-
cennychobserwacjisocjologicznych,po-
ważneproblemyspołeczne.Upadajątrady-
nieważMarkszawszestarałsięłączyćroz-
cyjnestyleżycia,moralność,wiarareligijna,
ważaniaekonomicznezanaliząinstytucji
rozpadająsięwzoryżyciacodziennego,przy
społecznych.Nawetnajzagorzalsikrytycy
czymbrakujenowychwartości,któremo-
Marksauznajądoniosłeznaczeniejegoprac
głybyzająćichmiejsce.Durkheimwiązał
dlarozwojusocjologii.
tenstanrozkładuz
anomią
,czylipoczuciem
Kapitalizmawalkaklas
bezcelowości,lękuirozpaczy,któremoże
towarzyszyćżyciuwświecienowoczesnym.
Marksopisywałróżneetapyhistoryczne,ale
Postępującamodernizacjadoprowadziłado
przedewszystkiminteresowałagozmiana
załamaniasięwyznaczonychprzezreligię
dokonującasięwepocenowożytnej.We-
tradycyjnychpunktówodniesieniainorm,
długniegonajistotniejszezmianyprzyniósł
dlategowieluczłonkównowoczesnychspo-
rozwój
kapitalizmu
.Kapitalizmtosystem
łeczeństwjestskazanychwswoimcodzien-
produkcjizasadniczoróżnyodistnieją-
nymżyciunadojmującepoczuciebraku
cychwcześniejsystemówgospodarczych,
sensu.
apolegającynaprodukcjidóbriusługdla
