Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Cotojestsocjologia?
Klasycznebadania1.1.StudiumDurkheimanatematsamobójstwa
Problembadawczy
Jednymznajbardziejniepokojącychaspektów
ludzkiegożyciajestzjawiskosamobójstwa,
któreczęstopozostawiażyjącychzwiększą
liczbąpytańniżodpowiedzi.Dlaczegoniektórzy
ludziepostanawiająodebraćsobieżycie?Gdzie
dokładnieleżyźródłodoświadczanychprzez
nichpresji?Jednązklasycznychanalizrelacji
międzyjednostkąaspołeczeństwemjestpraca
Émile'aDurkheimaSamobójstwo.Studium
zsocjologii(1897;wyd.pol.2006).Choćludzie
żywiąprzekonanie,żeichdziałaniewynika
zwolnejwoliiwyboru,ozachowaniachtych
częstodecydująwzoryspołeczne.Studium
Durkheimapokazuje,żeświatspołeczny
kształtujenawettakosobisteaktyjak
samobójstwo.
SamobójstwabadanojużprzedDurkheimem,
aletoonjakopierwszypołożyłnaciskna
ichsocjologicznewyjaśnienie.Wcześniej
autorzydostrzegaliwprawdziespołeczne
uwarunkowaniasamobójstwa,alekiedy
próbowaliocenićprawdopodobieństwo
popełnieniaprzezjednostkęsamobójstwa,
bralipoduwagętakieczynniki,jakrasa,
klimatczyzaburzeniapsychiczne.Durkheim
twierdziłjednak,żesamobójstwojestfaktem
społecznym,którymożnawyjaśnićjedynie,
odwołującsiędoinnychfaktówspołecznych.
Samobójstwotocoświęcejniżjednostkowyakt–
tozjawiskospołecznemającepewienokreślony
wzór.Naprzykładodseteksamobójstw
zmieniasięznaczącowzależnościodkraju
(zob.rysunek1.1).
Analizującofcjalnestatystykinatemat
samobójstwweFrancji,Durkheimodkrył,że
prawdopodobieństwopopełnieniasamobójstwa
wśródpewnychkategoriiludzibyłowiększeniż
wśródinnych.Stwierdziłmiędzyinnymi,żewśród
samobójcówjestwięcejmężczyznniżkobiet,
samobójstwaczęściejpopełniająprotestanciniż
katolicy,częściejsątoludziebogaciniżbiedni
orazsamotniniżżyjącywzwiązkumałżeńskim.
Zauważyłteż,żewskaźniksamobójstwmaleje
wczasiewojen,awzrastawokresachzmian
gospodarczychiniestabilnościekonomicznej.
Dlaczegotaksiędzieje?
TeoriaDurkheima
Opierającsięnatychwynikach,Durkheim
wyciągnąłwniosek,żenaliczbępopełnianych
Odseteksamobójstw
(na100000osób)
+13
6,5-13
-6,5
brakdanych
Rysunek1.1.Odseteksamobójstwwposzczególnychkrajachświata,2011
Źródło:WorldHealthOrganization.Copyright©who2012.
