Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Metodybadawcze
51
zazwyczajdużyzasięg.Badaniasondażowe
sąnajczęściejstosowaną
ilościowąmetodą
badawczą
.Zaichpomocąmożnazmierzyć
zjawiskaspołeczne,anastępnieprzeanalizo-
waćjeprzyużyciumodelimatematycznych
itechnikstatystycznych.
Wieleinstytucjirządowychiprywatnych
ośrodkówbadaniaopiniipublicznejszeroko
stosujebadaniasondażowedogromadzenia
wiedzyopostawachipreferencjachwybor-
czychobywateli.Takiebadaniamożnapro-
wadzićwformiewywiadówtwarząwtwarz,
przeztelefon,wysyłająckwestionariuszedo
samodzielnegowypełnianiapocztąlub–co-
razczęściej–on-linezapośrednictweminter-
netu.Niezależnieodwybranejmetody,atu-
temsondażyjestto,żepozwalająbadaczom
zebraćdużąliczbęporównywalnychdanych,
któremożnanastępnieprzetwarzać,zwykle
przyużyciuoprogramowaniakomputerowe-
go,abysprawdzić,czymiędzyzmiennymi
zachodząjakiekolwiekistotnekorelacje.
Kwestionariusze
Wbadaniachsondażowychstosujesiętrzy
typykwestionariuszy.Niektórezawierają
wyłączniepytaniazamknięte,naktóremoż-
liwychjesttylkokilkaodpowiedzi,naprzy-
kładUtak/nie/niewiem”lubUbardzomożli-
we/możliwe/małoprawdopodobne/bardzo
małoprawdopodobne”.Zaletątakichstan-
daryzowanychkwestionariuszyjestłatwość
porównywaniaizliczaniaodpowiedzi,po-
nieważobejmujątylkokilkakategorii.Nie
dopuszczająjednakmożliwościswobod-
nejwypowiedzianisłownychkomentarzy,
przezcouzyskanewtensposóbinformacje
mająograniczonyzakres,aniekiedymogą
byćwręczmylące.
Innytypkwestionariuszyzawierapyta-
niaotwarte.Wtakimprzypadkuresponden-
ciotrzymująwiększąswobodęwyrażania
opiniiwłasnymisłowamiiniemusząogra-
niczaćsiędowyboruspośródproponowa-
nychodpowiedzi.Kwestionariuszeotwarte
zregułydostarczająowielebardziejwyczer-
pującychinformacjiniżkwestionariusze
zamknięte.Badaczmożezadawaćdodatko-
wepytania,żebylepiejzrozumieć,core-
spondentmanamyśli.Alebrakstandary-
zacjiodpowiedzisprawia,żetrudniejjeze
sobąporównywać.
Bardzopopularnymiszerokostosowa-
nymkompromisemmiędzywymienionymi
rodzajamikwestionariuszajestczęściowo
ustrukturyzowanykwestionariuszwywiadu,
któryzawierapewnąliczbęstandaryzowa-
nychpytań(odpowiedzinaniemożnapo-
temanalizowaćstatystycznie),aleobejmuje
teżpytaniaotwarte,skłaniająceresponden-
tówdobardziejpogłębionychodpowiedzi,
aprzeprowadzającymwywiadpozwala–
kiedytokonieczne–odejśćodschematu.
Scenariuszewywiadówczęściowoustruk-
turyzowanychzwyklemająnacelupodąża-
niezaistotnymitematamibadania,niezaś
zadawaniebardzoszczegółowych,określo-
nychprzezbadaczapytań.
Punktykwestionariuszasąprzeważnie
takułożone,abykażdyzankieterówmógł
zadawaćpytaniairejestrowaćodpowiedzi
wtakiejsamej,wcześniejustalonejkolejno-
ści.Każdepytaniepowinnobyćzrozumiałe
zarównodlaankieterów,jakidlarespon-
dentów.Wprzypadkubadańsondażowych
nawielkąskalę,organizowanychprzezin-
stytucjerządowelubośrodkibadaniaopi-
niipublicznej,wywiadyprzeprowadzasię
mniejwięcejwtymsamymczasienaterenie
całegokraju.Ankieterzy,anastępnieana-
litycyzajmującysięwynikami,niebyliby
wstanieskuteczniepracować,gdybyco
chwilęmusieliwyjaśniaćzesobąwszystkie
wątpliwościdotyczącepytańiodpowiedzi.
Kwestionariuszpowinienteżuwzględ-
niaćtyprespondentów,którzymająodpo-
wiadaćnapytania.Czybędąrozumieli,po
cozadajesięimdanepytanie?Czymają
wystarczającąwiedzę,żebynanieodpowie-
dzieć?Czywogólezechcąudzielaćodpo-
wiedzi?Użytewkwestionariuszuterminy
mogąokazaćsięniezrozumiałedlarespon-
dentów.Naprzykładpytanie:UJakijestPana/
Panistancywilny?”,możebyćdlaniektó-
rychzaskoczeniem.Dlategolepiejzapytać:
