Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
52
Socjologicznepytaniaiodpowiedzi
UCzyjestPan/Paniosobąstanuwolnego,za-
mężną,wseparacji,czyrozwiedzioną?”Więk-
szośćwłaściwychbadańjestpoprzedzonych
przez
badaniepilotażowe
.Maonowychwy-
cićproblemy,którychnieprzewidziałautor
projektu.Badaniepilotażowetopodejście
próbne,wktórymkwestionariuszwypełnia
tylkokilkaosób.Dziękiniemumożnawyeli-
minowaćwszelkieproblemyprzedprzystą-
pieniemdowłaściwegobadania.
Dobórpróby
Socjologówczęstointeresujeto,comyślą
wielkierzeszeludzi,naprzykład,jakiesąpo-
stawypolitycznespołeczeństwabrytyjskiego
jakocałości.Niemamożliwościbezpośred-
niegoprzebadaniatakdużejliczbyosób,ba-
daczestosująwięc
dobórpróby
–skupiają
sięnapróbie,czyliniewielkiejczęścicałej
grupy.Wynikiuzyskanedladobrzedobranej
próbydanejpopulacjimożnazdużąpewno-
ściąuogólnićnacałąpopulację.Naprzykład
przebadanietylkodwóchdotrzechtysięcy
wyborcówmożeokazaćsiębardzodokład-
nymwskaźnikiempreferencjiwyborczych
isposobugłosowaniacałejpopulacji.Jed-
nakabybadaniemogłospełnićtakąfunk-
cję,musiobjąć
próbęreprezentatywną
,to
znaczybadanagrupaosóbmusibyćtypowa
dlacałejpopulacji.Dobórpróbyreprezenta-
tywnejjestczynnościąbardziejzłożoną,niż
mogłobysięwydawać,istatystycywypraco-
waliregułypozwalająceustalaćodpowied-
niąwielkośćiskładtakichprób.
Procedurąszczególnieważnądlazapew-
nieniareprezentatywnościpróbyjesttwo-
rzenie
próbylosowej
,awięcdobieraniegru-
pyrespondentówwtakisposób,żebykażdy
członekbadanejpopulacjiztakimsamym
prawdopodobieństwemmógłznaleźćsię
wpróbie.Najbardziejwyrafinowanysposób
tworzeniapróbylosowejpolegananadaniu
każdemuczłonkowipopulacjinumeru,ana-
stępniewygenerowaniuzapomocąkompu-
teralosowejlisty,zktórejpowstaniepróba
–naprzykładprzezwybraniezlosowejlisty
codziesiątegonumeru.
Słynnymprzykłademwczesnychbadań
sondażowychbyłprojektpodnazwąThe
People’sChoice,zrealizowanyprzezPaula
F
.Lazarsfelda,BernardaBerelsonaiHaze-
laGaudetaw1940roku,czyliponadsie-
demdziesiątlattemu(Lazarsfeld,Berelson,
Gaudet1944).Tobadanie,któregotemat
stanowiłypreferencjewyborczemieszkań-
cówhrabstwaEriewstanieOhiopodczas
kampaniiprezydenckiej,byłopionierskim
zastosowaniemkilkutechniksondażowych
wykorzystywanychdodzisiaj.Abyzgłębić
tematlepiej,niżbyłobytomożliweprzy
użyciupojedynczegokwestionariusza,ze-
spółprzeprowadziłwywiadyzkażdym
członkiempróbywyborcówprzysiedmiu
różnychokazjach.Chcianowtensposób
prześledzićizrozumiećzmianywpreferen-
cjachwyborczych.
Badaniemiałoprzetestowaćkilkahipo-
tez.Wedługpierwszejznichrelacjeizda-
rzeniarozgrywającesiębliskobadanych,
wichwłasnejspołeczności,mogąwpływać
napreferencjewyborczewwiększymstopniu
niżsprawyzdalekiegoświata.Wynikibadań
potwierdziłytęhipotezę.Badaczeopracowa-
liwyrafinowanetechnikipomiaru,byana-
lizowaćpostawypolityczne,aleichpraca
wniosłarównieżistotnywkładwmyślteo-
retyczną.Badaniepokazało,żeniektórejed-
nostki–liderzyopinii–wpływająnapoglądy
polityczneosóbwswoimotoczeniu.Poglądy
ludziniekształtująsięwsposóbbezpośred-
ni,leczwdwuetapowymprocesie.Napierw-
szymetapieliderzyopiniireagująnawyda-
rzeniapolityczne,anadrugimwpływająna
otaczającychichludzi–krewnych,znajo-
mychiwspółpracowników.Poglądywyrażo-
neprzezliderówopinii,przefiltrowaneprzez
osobistekontakty,oddziałująnastępniena
stosunekinnychludzidobieżącychkwestii
politycznych.ProjektLazarsfelda,Berelsona
iGaudetapokazał,żedobrebadaniasondażo-
wenietylkoopisujązjawiskaspołeczne,ale
takżemogąpomócnamwichteoretycznym
zrozumieniu.
Socjologowiekorzystająrównieżzin-
nychrodzajówdoborupróby.Wprzypadku
