Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
E.Nowicka,
Ś
wiatcz
ł
owieka–
ś
wiatkultury,Warszawa2009
ISBN978-83-01-15936-8,©byWNPWN2006
3.Miejsceantropologiiwśródnaukoczłowieku
41
pologiifizycznej,któraszukacechbiologicznychspecyficznychdlagatunku
Homosapiens,zwłaszczamającychzwiązekzpowstaniemirozwojemkultury
ludzkiej.Antropologiękulturowąinteresująodrębnościmiędzyosobniczewy-
nikającezfaktuposiadaniaprzezeńkultury.Poszukiwaniecechspecyficznie
ludzkichtonićłączącapozornietakodległenauki,jaknaukaoreligiiinauka
orozwojufizycznejbudowyczłowieka,naukaomaterialnychprzejawachnaj-
wcześniejszychokresówkulturyinaukaojęzykachpierwotnych.
Przedstawięterazwewnętrznepodziaływobrębieantropologiikulturo-
wejorazsporywokółterminówstosowanychdoichokreślenia.Wszystkiete
podziałyipropozycjeporządkującemającharakterdyskusyjny.Mimopewnej
umownościuważamjezaniezbędnedostworzeniacałościowegoobrazudys-
cyplinyiustaleniajejmiejscawśródinnychnaukoczłowieku.
Podziałyteniezawszewystępujązcałąjasnościąwświadomościantro-
pologów.Wodniesieniudowyróżnionychtu–dopewnegostopniasztucznie
–poddyscyplin(aściślej–pólzainteresowań)antropologiibywająużywane
czasemtakiepojęcia,jak„etnologia”czy„etnografia”.Będęjednakunikała
tegorodzajuskojarzeń,byuniknąćzagmatwanejidlatejksiążkinieistotnej
dyskusjiterminologicznej.Pominiętatuzatemzostaniekwestianiezwyklecha-
otycznegorozwojuterminologiistosowanejdookreślaniadziedzinwiedzy
ospołeczeństwachpierwotnych,wiejskichczyludowych.Wdziejachantropo-
logiibałaganbyłtakogromny,asposóbużywaniaposzczególnychpojęćtak
dowolny,żestosownawydajesięrezygnacjazbliższychinformacjinatente-
mat.Cowięcej,wydajesię,żedoowejtakzmiennejterminologiiznakomita
większośćantropologówpoprostunieprzywiązujewiększejwagi.
Wzwiązkuztym,żeniektórzyantropologowiedostrzeglikonieczność
podjęciadziałańnarzeczspołeczności,zktórymisięstykali,zaczętookreślać
ichjakoprzedstawicielisubdyscyplinyzwanejantropologiąstosowaną.Wjej
ramachprowadzisiębadanianakierowanenawprowadzaniekonkretnych
rozwiązańmającychpoprawićsytuacjęspołeczną,ekonomicznąlubpolitycz-
nąposzczególnychgrup.
Wostatnichdziesięcioleciachszczególnegoznaczenianabrałybadania
nadgrupamietnicznymiinadzjawiskamipatologiispołecznejwobrębiewie-
loetnicznychcentrówmiejskich.Wiedzaantropologicznapochodzącaztych
badańbywarzeczywiściestosowanawpolitycespołecznej;takbyłowStanach
ZjednoczonychzakadencjiprezydentaLyndonaJohnsona.Wiedzaantropo-
logówbywałazresztąwykorzystywanawpraktycejużwcześniej,naprzykład
przezinstytucjezarządzającekoloniami,aledopieroodniedawnamówisię
oantropologiistosowanejjakooodrębnejspecjalności.Informacjeantropo-
logapotrzebnesąszczególnietam,gdziekulturoworóżniąsięodsiebierzą-
dzącyirządzeni,autorzyreformspołecznychici,którzymająbyćprzedmio-
temtychreform.Wzasadziezatemantropologięmożnapodzielićnaantropo-
logięakademicką,którastawiasobieceległówniepoznawcze,iantropologię
stosowaną,nastawionąnadziałanianarzeczbadanychspołeczności.
